Şeker tüketimi vücutta bazı etkilere neden olabilir. Bu etkiler, şekerin vücuda zararları ve yararları şeklinde ikiye ayrılır. Şeker tüketiminin zararları ve yararları, tüketilen miktara bağlı olarak oluşur. Belirli oranda tüketmek uyanıklık sağlama, bilişsel işlemlerin desteklenmesi gibi faydalar oluşturur. Fazla şekerin zararları ise diyabet, obezite şeklinde çeşitlendirilebilir.
Şekerin Vücuda Faydaları Nelerdir?
Belirli oranda tüketilen şekerin bazı faydaları vardır. Bu faydanın belirleyicisi tüketilen miktar ile ilgilidir. Aynı zamanda tüketim sıklığı da şekerin vücuda zararları ve faydalarını belirler. Belirli oranda tüketilen şeker faydaları ise şu şekilde sıralanır:
- Enerji ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olur. Bu sayede gün içerisinde daha aktif ve hareketli olabilirsiniz.
- Duygu durumuna da doğrudan etkide bulunur. Şekerde bulunan glikoz oranı serotonin hormonunun üretilmesini destekleyebilir. Artan serotonin hormonu ise kendinizi daha mutlu hissetmenize yardımcı olur.
- Şeker faydalarından biri de beyin fonksiyonları üzerinde oluşturduğu etkidir. Beyin fonksiyonlarının daha aktif olmasına yardımcı olur. Bu sayede öğrenmenin hızına doğrudan etkide bulunabilir.
Şeker, beynin beslenmesine doğrudan etkide bulunan gıdalardan biridir. Bundan kaynaklı olarak az şeker tüketiminin zararlarından biri beynin çalışma fonksiyonlarında oluşan değişikliklerdir. Aynı zamanda az şeker tüketiminin zararları arasında yorgunluk da yer alır. Kişinin kendini yorgun hissetmesinin nedeni bu yiyeceğin tüketimindeki azlık olabilir. Yiyeceğin tüketimi sırasında dengeye oldukça dikkat edilmelidir. Olması gerekenden fazla tüketilmesi farklı zararlar ile karşılaşma ihtimali doğurabilir.
Şekerin Vücuda Zararları Nelerdir?
Şekerin zararları nelerdir sorusunun cevapları ise şu şekilde çeşitlendirilebilir:
- Tüketilen fazla şekerin zararlarından biri sağlık sorunlarıdır. Şeker neden zararlı sorusuna; ilerleyen dönemlerde diyabet ya da obezite benzeri sağlık sorunları ile karşılaşma ihtimalini artırabilir, şeklinde yanıt verilebilir.
- Diş çürümesi de toz şekerin zararları arasında yer alır. Şekerin besin değeri insan vücudu için oldukça düşük olsa da bakteriler tarafından hızlı bir şekilde sindirilebilir. Bundan kaynaklı olarak ağızda yer alan bakterilerin oluşturduğu çürümenin nedenlerindendir. Aynı zamanda çürüklerin oluşum hızı üzerinde de etkilidir.
- Şekerin zararları nelerdir sorusunun cevaplarından biri de kalori miktarıdır. Fazla tüketilmesi halinde vücutta yağ olarak depolanır. Özellikle karaciğer bölgesinde depo edilmesi, yağlanma başta olmak üzere çeşitli hastalıkların oluşmasının nedenlerinden biridir. BU yağlanma ve hastalıklar karaciğerde oluşabileceği gibi vücudun çeşitli bölümlerine de yayılabilir.
- Tatlının zararlarından etkilenen organlardan biri de cilttir. Yiyeceğin olması gerekenden fazla tüketilmesi sonucunda cilt elastikliğini kaybedebilir. Bu durum zaman ile kırışıklık, sarkma gibi bazı problemlerin nedeni olabilir. Aynı zamanda sivilce ve akne oluşumunun nedeni de olabilir. Bazı kişilerde sarı cilt lekeleri olarak da kendini gösterebilir.
- Yiyecek, bazı kişilerde bağımlılık oluşturabilir. Serotonin hormonunu artırarak mutluluk vermesi sonucunda kişi kendini kötü hissettiği her an şeker tüketmeyi tercih edebilir. Uzun vadede şeker tüketimi ise zaman ile depresyon haline itebilir. Kişi kendini karmaşık, sıkılmış ya da problemler içerisinde bulabilir. Bazı durumlarda bu hislerin ana nedeni şeker olabilir.
Şekerin Vücuda Etkileri
Şeker tüketimi ile vücutta bazı etkiler oluşur. Bu etkiler, fazla şeker tüketiminin belirtileri olabileceği gibi zararları da olabilir. Genel olarak belirtiler; yorgunluk hızlı ve bir anda acıkma şeklinde sıralanabilir. Aynı zamanda oluşan yaraların yavaş geçmesi de vücutta oluşan etkiler arasındadır. Bu etkilerin şeker tüketimi ile ilişkilendirilebilmesi için belirli bir süre olması gerekir. Belirlenen süre sonunda kişi bünyesine bağlı olarak şekerin zararları daha rahat gözlenebilir.
Şekerin Kısa Vadeli Etkileri
Şeker tüketimi kişinin bünyesine bağlı olarak kısa vadede etkisini gösterebilir. En yaygın bilinen etkisi insan mutluluğuna olan katkısıdır. Serotonin hormonunun üretilmesini sağlayarak kısa vadede mutluluk hissetmeye kaynaklık edebilir. Aynı zamanda kısa sürede kendini gösteren şekerin zararları da vardır. Bu zararların başında dikkat eksikliği ve konsantrasyon bozukluğu gelir. Bu durum çocuklarda yaygın görülen şeker zararları arasında yer alıyor olup yetişkinlerde de görülebilir.
Açlık ve İştah Üzerine Etkileri
Şekere bağlı olarak açlık ve iştah üzerinde normal olmayan bazı değişiklikler görülebilir. Fazla şeker tüketiminin belirtileri arasında yer alan açlık bu değişiklikler arasındadır. Aynı zamanda şeker yüksek kaloriye sahip olsa da besin değeri bakımından oldukça düşüktür. Bundan kaynaklı olarak kişinin açlığını bastırmaz.
Sıklıklar karşılaşılan aşırı şeker tüketimi belirtileri arasında iştah da yer alır. Kişinin bünyesine bağlı olarak iştahta bazı değişiklikler görülür. Şeker tüketimi bazı kişilerde iştahsızlık oluşmasına neden olabilir. Bu kişiler de yemeklere isteksiz yaklaşabilir. Bazı kişilerde ise şeker iştahın artmasına kaynaklık eder. Aniden oluşan ve açlık krizi şeklinde kendini gösteren yeme isteğinin nedeni olabilir.
Şekerin Uzun Vadeli Etkileri
Uzun vadede fazla şeker tüketiminin zararları genel olarak sağlık sorunları şeklinde kendini gösterir. Diyabet başta olmak üzere bazı kalp hastalıklarının da ana nedeni şekerin zararlarıdır. Bunun nedeni yiyeceğin kan şekeri üzerinde bıraktığı etkidir. Kan şekerinde ani düşüşlerin oluşmasını sağlayarak sürekli yeme isteğini tetikleyebilir.
Yüksek kaloriye sahip olan bu gıdanın sık tüketilmesi kişinin alması gereken kalori miktarının üzerine çıkmasına neden olabilir. Yaşanan bu artış sonucunda vücut, kalorileri yağ olarak depo eder ve uzun vadede obezite ile karşılaşılabilir.
Tatlının zararlarından biri de bağışıklık sistemine olan etkisidir. Bağışıklık sisteminin zamanla zayıflaması ve bazı durumlarda çökmesi kişinin enfeksiyonlar başta olmak üzere çok sayıda hastalığa karşı savunmasız kalmasına neden olabilir.
Metabolizma Üzerindeki Etkileri
Fazla şeker tüketiminin zararlarından biri de metabolizma üzerinde bıraktığı etkidir. Şekerin kan üzerinde bulunması besinlerin emiliminde olumsuz etki bırakırken karaciğerin de olması gerekenden fazla çalışmasına kaynaklık edebilir. Bu durumu dengeleyebilmek adına vücut insülin adı verilen bir hormon üretir. İnsülin yaşanan dengesizliğin çözümlenmesini sağlamak adına vücut tarafından üretilir. Fakat üretilen insüline rağmen şeker tüketimi devam ediyorsa metabolizmada olması gerekende farklı değişiklikler oluşabilir. Bu değişiklerin başında kilo vermede yaşanan güçlük, aşırı yorgunluk ya da biranda kilo alımı sayılabilir.
Şekerin Vücuda Etkileri İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Sağlıklı Şeker Tüketimi Nasıl Olmalı?
Genel olarak bakıldığında şeker tüketimi günlük enerji ihtiyacına bağlı olarak belirlenir. Kişinin günlük enerji ihtiyacının %10’unu geçmemelidir. Aynı zamanda %5’lik miktarın altına düşmemesi de oldukça önemlidir. Sağlıklı şeker tüketimi kişiye bağlı olarak değişebilir. Kendiniz için en doğru şeker tüketimini ayarlayabilmek adına online diyetisyen desteği alabilirsiniz. Online diyetisyenlerin yönlendirmeleri ile vücudunuzun ihtiyaç duyduğu oranda şeker tüketebilirsiniz.
