Panik atak, aniden ortaya çıkan ve görünürde kesin bir sebebi olmamasına karşın şiddetli fiziksel semptomlar gösteren korku nöbetleridir. Panik atak başlangıcı, gerçek bir tehditle karşı karşıya kalmasa da kişiyi yoğun bir kaygı haline sürükler. Ruhsal bir bozukluk olarak tanımlanan hastalıkta kişiyi en çok etkileyen panik atak belirtisi kalp krizi geçirdiğini hissetmesidir. Aynı zamanda, ölüm korkusu ile kendini gösterebilen rahatsızlık insanların hayat boyunca bir ya da iki kez geçirdiği ciddi bir panik halidir. Bununla birlikte, panik atak belirtileri kişide sürekli tekrarlanıyorsa mutlaka alanında uzman bir doktora başvurulması önerilir.
Panik Atak Nedir?
Panik atak nedir sorusuna ‘kişinin ani bir şekilde gelen korku hissinin yanında şiddetli endişe halini de gösterdiği bir anksiyete bozukluğudur’ şeklinde cevaplanabilir. Diğer bir taraftan, panik atak ne demek sorusu ‘bu kriz halinin sürekli tekrarlanacağı düşüncesi ile kişinin stres, kaygı ve endişe halinden kurtulamadığı bir psikolojik hastalıktır’ cevabıyla anlam bulabilir. Gergin duyguların tetiklediği bu süreç birçok kişinin muzdarip olduğu bir sorundur. Ayrıca, bilinen bir tehlike durumundan kaynaklı ortaya çıkmadığı için kişinin fark etmesinde güçlük yaratabilir.
Panik Atak Krizi Belirtileri Nelerdir?
Panik atak krizi; herhangi bir uyarıcı olmadan kriz halinin başlaması, sonrasında şiddetlenerek sürecin devam etme halidir, ortalama olarak 10-30 dakika arasında yaşanır ve çoğunlukla tedavi edilmeksizin sonlanır. Ayrıca, sempatik sinir sisteminin uyarıldığı bir rahatsızlık olması ‘savaş ya da kaç’ tepkisinin görüldüğü bir durumdur. Bu kapsamda, panik atak belirtileri nelerdir sorusuna temel anlamda birçok cevap verilebilir. Çoğu zaman anksiyete ve panik atak belirtileri birlikte değerlendirilerek ortak semptomlarla da ifade edilir. Tüm bu bilgiler ışığında, panik atak krizi belirtileri ve dikkat çeken semptomları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Göğüste baskı hissetme ya da göğüs ağrısı çekme hali
- Nabzın hızlanmasıyla kalp krizi geçirdiğini düşünme
- Kalp çarpıntısının olması ve tansiyonun yükselmesi
- Ağız kuruluğu ve yutkunma güçlüğü yaşama
- Aklını yitirme ya da delirme duygusu
- Ölüme yakın olduğuna dair kaygıya kapılma
- Nefes darlığına bağlı soluk alıp vermede sorunlar
- Boğulma hissi
- Sıcak basması, terleme, üşüme ve titreme hali
- Bayılacak gibi hissetme
- Karın ağrısı, mide bulantısı ya da kusma refleksi gösterme
- Eklemlerde uyuşma ve karıncalanma hissi
- Gerçeklikten kopan kişinin kontrolsüz davranışlar sergilemesi
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Kendini kaybetme hali
Bu semptomlarla birlikte gece panik atak belirtileri arasında ise nefes darlığı, bayılma hissi, kalp çarpıntısı belirgin gözlemlenir. Bu durum, uykunun en derin ve rahat konumunda meydana geldiği için kişide sürekli tekrarlanması uykusuzluk probleminin oluşmasına neden olabilir.
Panik Atak Neden Olur?
Panik atak neden olur sorusuna pratik olarak kişinin stresle mücadelesini kaybederek psikolojik cevap oluşturmasıyla ilgilidir şeklinde cevap verilebilir. Kadınlarda erkeklere göre daha çok görülen rahatsızlığın belirtileri yetişkinlik döneminde daha sık görülür. Genel olarak rahatsızlığın nedenleri aşağıdaki gibi listelenebilir:
- Yapılan çalışmalara göre birinci derece yakınlarında bu hastalığı taşıyan kişilerin %40 daha riskli olduğu belirtilir. Bununla beraber, aileden geçen bazı psikolojik hastalıklarla aynı andan görülme sıklığının daha fazla olduğu öngörülmüştür.
- Antidepresan ilaçlar ilk tedavi sürecinde kriz semptomlarının ortaya çıkmasına neden olabilir, ayrıca bazı ilaçlar ve karbondioksit yüksekliği hastalığı tetikleyebilir. Ek olarak sakinleştirici ilaçların birden bırakılması da krizlerin başlamasına sebebiyet verebilir.
- Çocukluk ya da erişkinlik döneminde yaşanan cinsel saldırı, şiddet, istismar ya da diğer travmatik durumlar neden olabilir.
- Beyin hormonlarının düzensiz çalışması ya da yetersiz sentezlenmesi sürece zemin hazırlayabilir. Bu doğrultuda, noradrenalin, GABA, serotonin gibi hormon benzeri maddelerin dengesizlikleri hastalığın temel sebebidir.
- Beyinde anatomik bozuklar hastalığın gelişiminde önemli rol oynayabilir. Özellikle, beyin sapında yer alan mavi nokta olarak bilinen bölgenin işlevini yapamaması devamlı korku halini oluşturur ve böylece panik atak nasıl olur sorusunu açıklayabilir.
- Uyuşturucu, alkol, sigara ve kafein gibi zararlı alışkanlıklar görülme sıklığını yükseltebilir.
- Kişilik yapısını oluşturan histerik, çekingen, borderline ve obsesif kompülsif gibi durumlar da tetikleyici unsurlar arasındadır.
Panik Atak Nasıl Olur?
Panik atak geçirdikten sonra vücutta neler olur sorusu hastalık sırasında yaşananlar hakkında yakından bilgi verir. Hasta kriz geçirirken kontrol edilemeyen bir korku ile genellikle bir sağlık kuruluşuna başvurur. Acil serviste yapılan tetkiklerde herhangi bir hastalık saptanamaz ve çoğu zaman kişiye sakinleştirici vurularak sonrasında evine gönderilir. Tekrarlanan bu durumlarda kişide gerginlik, endişe hali ya da huzursuzluk daha da artar. Kişinin korku dolu bekleyişi anksiyete probleminin de yaşanmasına neden olur. Kriz anının ne zaman olacağını tahmin edemeyen kişinin kaygısı da git gide yükselebilir. Bu yüzden, kişi evde yalnız kalınca kalp krizi geçireceğini, öleceğini ya da kontrolü kaybedeceğini düşünür. Yoğun ruh hali bozukluğu kaygı ve üzüntü halini sürekli pekiştirir. Tüm bunlardan kaynaklı kişi kaçınma davranışları geliştirebilir, alışkanlıklarını tam aksine değiştirebilir ve bazı fobilere sahip olabilir.
Panik Atak Nasıl Geçer? Tedavisi Nasıl Olur?
Panik atak nasıl geçer sorusundan önce hastalığın bir uzman tarafından teşhisinin konulması gerekir. Panik atak testi, kişinin fizyolojik belirtileri ve bazı psikolojik sorulara verdiği cevaplar göz önüne alınarak yapılır. Böylece, panik atak tedavisinde kişiye özel uygulanacak psikolojik yardım ve ilaç tedavisi planlanabilir. Online psikolog kontrolünde bilişsel davranışsal terapi (BDT) ile psikoterapi ilk uygulanan terapiler arasındadır. Bunun yanında, farmakolojik ilaçlardan tranko buskas panik atak tedavisinde öne çıkabilir. Ayrıca, panik atak ne iyi gelir sorusu ‘bireysel olarak stresi azaltmak için düzenli egzersizler yapılması, beslenme şeklinin düzenlenmesi, doğru nefes alma tekniklerinin öğrenilmesi ve aroma terapilere başvurulmasıyla destek olunabilir’ şeklinde cevaplanabilir.
Panik Atak İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Panik Atak Öldürür Mü?
Panik atak öldürür mü sorusu kısaca ‘hayır’ olarak verilebilir. Burada kişinin stresle mücadelesine yenik düşmesi bazı fizyolojik belirtilerle kişide ölüm korkusunu oluşturabilir.
Panik Atak İçin Hangi Doktora Gidilir?
Panik atak için hangi doktora gidilir soruna temel anlamda psikiyatriye başvurulur cevabı verilebilir.
Panik Atak Ne Kadar Sürer?
Panik atak hastalığı en erken dönemde 25 yaş civarında görülebilir. Genel olarak; panik atak ne kadar sürer sorusu 10-30 dakika arasında bir sürede sona erer şeklinde cevaplanabilir. Bazı ekstrem vakalarda ise bu süre 60 dakikaya ulaşabilir.
Panik Atak Geçiren Kişi Ne Yapmalı?
Panik atak anında ne yapılmalı sorusuna sırasıyla ‘kriz anının kabullenilmesi, bulunduğu yerde konumlanması, olumlu düşüncelerin içinde olunması, krizin geçeceğini hatırlanması ve derin nefes alınması ile yapılabilir’ cevabı verilebilir. Ayrıca, panik atak tansiyonu nasıl geçer sorusunun cevabı aynı uygulamalarla ilişkilidir.
