Talassofobi (Deniz Korkusu) Nedir?

Talassofobi diğer bir ifadeyle deniz korkusu kişinin göl, okyanus, deniz gibi büyük su kütlelerine karşı aşırı şekilde duyduğu bir korkuya karşılık gelir. Kişi, deniz gibi bir uyaran ile karşı karşıya geldiğinde açığa çıkan korkusu Talassofobi ne demektir sorusunu da cevaplar. Ayrıca, literatürde sıklıkla deniz fobisi olarak da adlandırılan olgunun bilimsel bir testi de söz konusu değildir. Çoğunlukla, deniz korkusu kişide yüzmeyi, tekneye binmeyi ve deniz kenarından bulunmayı istememesi ile ilk sinyallerini verir. Bu sürece maruz kalırsa kişi yoğun bir panik durumu yaşadığında talassofobi ve anksiyete arasında yakından bir ilişki kurulmasına zemin hazırlar.

Talassofobi Belirtileri ve Nedenleri

Talassofobi nedir denilince Yunanca’da thalassa ve phobos kelimelerinin sırasıyla deniz ile fobiye karşılık gelmesiyle cevaplanabilir. Günümüzde, en yaygın korkular arasında yer alması insanların günlük yaşamını etkileyeceği için tedavi edilmesini gerekli hale getirir. Tedaviye geçilmeden önce bu psikolojik hastalığın nedenlerinin çok iyi tespit edilmesi önemlidir. Talassofobi neden olur sorusuna pratikte aşağıdaki durumlar sıralanabilir:

• Genetik faktörler: Özellikle birinci derece yakınlarda bu rahatsızlık görülüyorsa kalıtsal olarak kişiye aktarım sağlamış olabilir.
• Talassofobi nedenlerinin en belirgin olanı ise kişinin deniz çevresinde başına gelen kötü bir tecrübeden kaynaklanabilir.
• Kişinin hayatının bir döneminde boğulma tehlikesi atlatması, deniz seyahati sırasında kaza geçirme, denizde bir yakınını kaybetme ya da denizde köpekbalığı ile yüz yüze gelme durumlarını yaşamasına dayanabilir. Bu tarz durumlar, kişide kalıcı bir iz bırakarak travmatik bir süreci tetikleyebilir ve deniz korkusu halini alarak rahatsızlık olarak adlandırılabilir.
• Özellikle, çocukluk dönemlerinde ebeveynlerin deniz ile ilgili negatif öykülerin çocuklarına anlatması etkilidir.
• Çocukluk ve gençlik yıllarında bireyin örnek aldığı insanın deniz korkusunun bulunması süreci tetikleyebilir.
• Okyanus, deniz gibi suları görme, hayal etme halinde dahi deniz korkusu oluşabilir.
• Hassas, telaşlı ve stresli kişiliğe sahip insanlarda yetiştirilme tarzı da eklenirse okyanus, deniz gibi su kütlelerine karşı korku başlayabilir.
• Sosyal medya ya da görsel kaynaklarda denizle ilgili kötü hadiselerin izlenmesi travmatik bir etki yaratarak süreci tetikleyebilir.

Talassofobi tüm bu nedenlerden sonra bazı semptomlarla kişide rahatsızlık ortaya çıkarabilir. Bu açıdan, rahatsızlığın kişide görüldüğü tavır ve tutumlar takip edilerek tedavi basamakları desteklenebilir. Bu doğrultuda, talassofobi belirtilerinin aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Mide bulantısı, baş dönmesi ve nabzın hızlı atarak kalp çarpıntısı yaşama
• Nefes alamıyormuş gibi hissetme ve nefes darlığı geçirme
• Titreme ve terleme semptomları
• Yüz kızarıklığı ve bayılacakmış gibi hissetme
• Denize yaklaşma ve temas durumundan kaçış duygusu hissetme
• Huzursuzluk yaşama, korku, panik ve endişe duyma, kendini kontrolden çıkıyormuş gibi hissetme
• Gergin bir ruh haline sahip olma ve uyku problemi yaşama
• Kaslarda gerginlik, göğüs ağrısı yaşama
• Odaklanma problemiyle beraber konsantrasyon güçlüğü

sergileyen kişiler için talassofobi tedavisine ihtiyaç duyulur.

Talassofobinin Üstesinden Gelmek için Yöntemler

Talassofobinin üstesinden gelmek için öncelikle hastalığın seyri, belirtileri, ortaya çıkış şekli ve şiddeti hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Bir uzman eşliğinde bu ön bilgiler dönüştürülerek tedavi süreci planlanır. Tedavilerin yanında bazı uygulanacak yöntemler de iyileşme sürecini destekler. Nefes egzersizleri ve sakinleştirici müziklerden faydalanarak teknikler zenginleştirilebilir. Aynı zamanda, lavanta ve diğer aromatik yağların dahili kullanımı ile rahatlatıcı etki oluşturulabilir. Bununla birlikte, talassofobi nasıl yenilir sorusunu sağlıklı yaşamla birleştirilerek yazı yazma, spor aktiviteleri, esneme ve gevşeme teknikleri, hobiler yapma gibi etkinlikler gerçekleştirme cevabı verilebilir.

Tüm bu bilgilere ek olarak, asıl iyileşme süreci bir psikiyatrist ve psikolog kontrolünde terapi seanslarıyla gerçekleşebilir. Yapılan tetkikler ve seanslarda alanında uzman tedavinin yanında bazı ilaçlarla kombine bir tedavi şeklini uygulayabilir. İlaç tedavisine gerekmedikçe başvurulmazken kişinin anksiyete, kaygı ve korku gibi semptomlarını yatıştırmak için kullanılır. Bu rahatsızlığa sahip kişilerin travmaları ya da altında yatan etmenlere bağlı olarak seans sayısı ve iyileşme zamanı değişiklik gösterebilir. Bu bağlamda, bazı ağır vakalarda rahatsızlık belirtileri tamamen geçmese de ciddi bir iyileşme süreci gözlemlenebilir.

Talassofobi Tedavisinde Kullanılan Terapiler

Talassofobi nasıl geçer sorusuna pratik olarak psikoterapi seanslarına kişinin girmesi ile cevaplanabilir. Bu açıdan, uygulanan terapiler arasında bilişsel davranışsal ve maruz kalma terapisi vardır. Bilişsel tedavi adı altında konuşarak hastanın korkusu ile yüzleşmesi sağlanır, talassofobi okyanus korkusuna ya da deniz korkusuna karşı tepkinin yavaş yavaş azalması beklenir. Bu aşamada kişinin düşünce, davranış, dürtü ve inançlarını dönüşüme uğratarak kaygısı ile baş etmesi öğretilir. Ayrıca, kişi kendi oturmuş fikir kalıplarına gerçekçi bir anlayış geliştirerek çözüm yolu bulur. Diğer bir yandan, maruz kalma terapisi deniz korkusunda tetikleyici faktörü keşfederek onun üzerine giderek yenmesini içerir. Direk temas, simülasyon ve imajinasyon gibi yöntemlerle tetikleyici unsurlara doğru tepkiler verilmesi analiz edilir.

Son zamanlarda, sanal gerçeklik yöntemi de uygulanan terapiler arasındadır. Talassofobi ve terapi başlığında sanal gözlük takılarak korku ile yüzleşmesi ve mücadele etmesi sağlanır.

Talassofobi ve Günlük Yaşam Üzerindeki Etkileri

Bazı hastalar, fiziksel ve duyusal belirtileri çok yoğun yaşayabilirler. Atak halinde gelen semptomlar deniz ya da okyanus gibi uyarıcıları fotoğraf olarak gördüğünde dahi şiddetli tepki verebilir. Özelikle titreme, kalp çarpıntısı ve boğulma belirtileri kişinin yaşam kalitesini ciddi bir şekilde düşürülebilir. Sosyal çevrede kişinin uyarıcıya dolaylı ya da doğrudan maruz kaldığında kontrolsüz davranışları yalnızlaşma halini kişide oluşturabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Talassofobi nasıl teşhis edilir?

Kişi kendi suyla ilgili korkusunu fark ederse doktora başvurabilir, ayrıca uyarana maruz kaldığında bir veya birden fazla belirtiyi yaşıyorsa psikolojik anlamda bir uzmana başvurarak hayat öyküsü dinlenerek teşhis konulabilir.

Talassofobi ile mücadelede destek almak için nereye başvurulmalı?

Psikolog ya da psikiyatriste başvurabilir.

Talassofobiyle başa çıkarken dikkat edilmesi gereken unsurlar nelerdir?

Bir uzman eşliğinde tedavi sürecinin gerçekleştirilmesi, terapinin tamamlanması, günlük hayatta kendisini rahatlatacak aktivitelerle desteklnemesi ve dengeli beslenmeye dikkat etmesi önerilir.

Talassofobi korkusu nasıl yenilir?

Öncelikle, kişi yardım almayı kabul etmeli ve uzmanın yönlendirmelerine uyması gereklidir.