Sürdürülebilir beslenme nedir merak edilen sorular arasında yer alır. Bu sorunun cevabı doğal kaynaklara ve insan sağlığına zarar vermeden beslenme alışkanlığı kazanmaktır. Bu alışkanlıkta insan vücudu için gerekli olan tahıl grubu, balık ya da sebzeler beslenmeden çıkarılmaz. Beslenmeden çıkarılması gerekenler, insan vücudunun ihtiyaç duymadığı ve üretim aşamasında doğaya zarar veren yiyecekler olur.
Sürdürülebilir Beslenmenin Temel İlkeleri Nelerdir?
Sürdürülebilir beslenmenin temel ilkeleri FAO tarafından belirlenir. Yapılan bu belirleme kapsamında temel ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
- Sürdürülebilir beslenmenin ilk ilkesi yeterli ve dengeli beslenmek olur. Bu ilke kapsamında çevreye zarar vermemek hedeflenirken insan bedeni de dikkate alınır. Bedenin ihtiyaç duyduğu oranda ve sağlıklı bir şekilde beslenme programı belirlenerek yeni bir tüketim alışkanlığı oluşturulmak istenir.
- Sürdürülebilir beslenme ilkelerinden biri de hayvanlardan elde edilen besinlerin sınırlandırılmasıdır. İnek, koyun ya da tavuk gibi hayvanlardan elde edilen proteinlerin yerini bitkisel kaynaklar ile tamamlanması gerekir. Bu kapsamda bitkilerden elde edilen gıdalar ile ile vücudun ihtiyaç duyduğu protein ve enerji karşılanmalıdır.
- Bu beslenme şeklinde meyve ve sebze tüketimi öne çıkar. Bu kapsamda gün içerisinde 5 porsiyon ve üzerinde meyve ve sebze tüketilmesi gerektiği belirtilir. Tüketilmesi hedeflenen meyve ve sebzelerin mevsimlere göre değiştirilmesi gerekir. Aynı zamanda yetiştirilen meyve ve sebzelerin toprağa zararı bulunmayan gübreler ile büyütülmesi de oldukça önemlidir.
- Sürdürülebilir beslenme için dikkat edilmesi gereken diğer bir husus ise paketli gıdalar olur. Üretim aşamasında olması gerekenden fazla tuz, yağ ya da şeker içeren gıdaların tüketilmesinin sınırlandırılması amaçlanır. Bu sınırlandırma mümkün ise tamamıyla bırakmayı da kapsayabilir.
Neden Sürdürülebilir Beslenme Önemlidir?
Sürdürülebilir beslenme de temel amaç, dünyaya zarar vermeden insanların beslenmesini sağlamak olur. Bu beslenme etkileşimi sırasında her iki tarafa da zarar vermemek amaçlanır. İnsan vücudunun ihtiyaç duyduğu protein, enerji ya da vitaminlerin alınması sağlıklı yollar ile yapılmalıdır. Bitkisel kaynaklar öne çıkarılarak beslenme düzeni kapsamında ihtiyaç duyulan gıdalar, sağlıklı bir şekilde tüketilir. Tüketim alışkanlığında sağlık ve doğaya zarar vermeme amaçlanır. Bu kapsamda hem insan sağlığı hem de yaşanılan gezegen ve canlılar korunmuş olur. Dünya ile insan arasında yaşanan bu etkileşim gelecek nesillerin korunmasını sağlar. İsraf ya da boşa yiyecekleri harcamanın önüne geçer. Atık maddelerin azaltılmasını sağlayarak dünyanın korunmasında büyük öneme sahip olur. Bu yararları sonucunda sürdürülebilir sağlıklı beslenme, insan ve doğa arasında dengenin kurulmasını sağladığından dolayı önemlidir.
Sürdürülebilir Beslenme Nasıl Uygulanır?
Sürdürülebilir beslenme alışkanlığı kazanmak için şu yolları izleyebilirsiniz:
- Sürdürülebilir beslenme için tüketeceğiniz gıdaların sağlıklı ve kimyasal madde içermemesi gerekir. Mümkün olduğunca bu detaya dikkat etmeniz ve besleneceğiniz ürünleri bu kapsama uygun bir şekilde seçmeniz önemlidir. Aynı zamanda bitki ağırlıklı beslenmeniz ve balık tüketmeniz de bu alışkanlığa uygundur.
- Bu beslenme alışkanlığı kapsamında sofranızda yer alan ürünlerin nereden ve nasıl geldiğini araştırmanız tavsiye edilir. Ürünlerin sağlıklı koşullarda ya da doğaya zarar vermeden mi geldiği bilinmeli ve canlılar düşünülerek sofradaki yiyecekler belirlenmelidir.
- Dikkat etmeniz gereken hususlardan biri de mevsimlerdir. Tüketeceğiniz gıdaları mevsimine uygun seçmeniz kimyasal ve katkı maddelerinden uzak gıdalara ulaşmanızı sağlayabilir.
- Bu alışkanlık kapsamında yerel besinler öne çıkar. Yerli üretime sahip olan besinler ile sağlığın korunması amaçlanır. İthal edilen ürünlerin tüketimini sınırlayan bu sistem ile doğal gıdalar ön plandadır. Aynı zamanda kusursuz bir görüntüye sahip olan ve kimyasal içeren sebze ve meyvelerde sınırlandırılmalıdır. Sağlıklı ve doğal görüntüye sahip olan gıdaların tüketilmesi önemlidir.
- Bu beslenme alışkanlığına göre gıdaların saklanması da oldukça önemlidir. Bu kapsamda buzluğa atma benzeri yöntemler yerine doğru koşullar kullanılmalıdır. Gıdaların bozulmasını engelleyen koşullar sağlanarak sağlıklı bir beslenme alışkanlığının kazandırılması amaçlanır.
- Beslenme alışkanlığında vücut ölçüleri de vardır. Bu ölçüler kişiye özgü olup belirli bir standart dışında oluşturulur. Bu kapsamda sürdürülebilir beslenme ölçeği kişinin ideal kilosu kapsamında belirlenir. Amaç kişinin kendi ideal kilosuna ulaşmasıdır. İdeal kiloya ulaşmak için sağlıklı sürdürülebilir beslenme ile ulaşılmalı ve devam edilmelidir.
Sürdürülebilir Beslenme ve Sağlık Arasındaki İlişki
Sürdürülebilir beslenme alışkanlığı ile sağlık arasında doğrudan ilişki bulunmaktadır. Sürdürülebilir beslenme alışkanlığına göre bebeğin beslenmesi ilk aylar ile düzenlenir. İlk 6 ay sadece anne sütü ile beslenen bebek 2 yaşına kadar da devam etmelidir. 6 aydan sonra anne sütüne eşlik eden sağlıklı besinler ile bebeğin büyüme ve gelişimi desteklenir. Aynı zamanda bebeklerin büyümesi ve gelişimine olumsuz etkide bulunmaz. Bununla beraber bu beslenme alışkanlığı bazı hastalıklara karşı insanların korunmasını sağlayabilir. Beslenme alışkanlığında yaşanan doğallık ile sağlıksız gıdaların neden olacağı hastalıklar azalır. Vücutta toksin, patojen gibi zararlı maddelerin görülmesi de oldukça az bir hal kazanır.
Daha Sürdürülebilir Bir Diyetin Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Sürdürülebilir beslenme insan sağlığının korunmasına yardımcı olur. Bu beslenme alışkanlığında sebze ve meyveler hedefleniyor olup paketli gıdalarda bir sınırlama yapılır. Yaşanan bu sınırlama, vücudun sağlıklı bir yapı kazanmasını sağlayabilir. Paketli gıdaların içerisinde yer alan kimyasal ve koruyucu maddelerin vücuda verdiği zararlar bu şekilde azaltılmış olur. Aynı zamanda tam tahıllar, baklagiller, sebze ve meyveler ile desteklenen sürdürülebilir beslenme modelleri vücudun enerji ihtiyacını da karşılar. Hayvan grubu olarak mevsiminde ve doğal yöntemler ile avlanan balıklar da liste de yer alır. Bu liste içerisinde diğer hayvansal gıdaların tüketilmesi sınırlıdır. Böylelikle beslenme alışkanlığı ile vücudun besin piramidine uygun bir şekilde gıda tüketmesi sağlanabilir.
Sürdürülebilir beslenme diyetisyenler tarafından hazırlandığında kilo verme sürecine de yardımcı olabilir. Bu süreç içerisinde diyetisyenler tarafından kalori hesabı yapılarak ihtiyaç duyulan besinler program içerisinde bir araya getirilir. Böylelikle ideal kiloya ulaşılmasını sağlanarak sürdürülebilir beslenmenin hedeflerinden biri gerçekleşmiş olur. Yaşanan kilo kaybına bağlı olarak kişi de sağlıklı bir hayat düzenine devam edebilir.
Sürdürülebilir Beslenme Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Sürdürülebilir beslenme modelleri nelerdir?
Sürdürülebilir beslenen modelleri, yaşanılan ortam, mevsim ya da kişinin ihtiyaç duyduğu besin miktarına bağlı olarak farklılaşabilir. Bu beslenme modelinde yerli üretim ön plana çıkarken mevsiminde tüketilen meyve ve sebzeler önemlidir. İnsan vücudunun ihtiyaç duyduğu besinler, doğal bir şekilde karşılanması da dikkat edilen hususlardan biridir. Sürdürülebilir beslenme modelleri genel hatları bu şekilde belirlenir.
