Toplum içinde hoş karşılanmayan davranışlarda bulunarak kanun ve kurallara aykırı davranan, kendisine verilen cezalardan ders almayan kişiler için sosyopat terimi kullanılır. Psikolojik bir rahatsızlık olan bu durum dışarıdan bakılınca kolaylıkla anlaşılmaz. Acıma ve şefkat duygusundan yoksun olan bu kişiler, suça yatkınlık göstermesi ve anti sosyal kişilik bozukluğuna sahip olmasıyla kendini gösterir. Başkalarına acı ve zarar vermekten hoşlanan sosyopat bireyler, psikolojik destek alarak bu rahatsızlığından kurtulabilirler.
Sosyopat Ne Demek?
Anti sosyal davranışlar sergileyen, sosyal kişisel bozukluğuna sahip olan, empati ve duygusal beceri kabiliyetine sahip olmayan kişiler, sosyopat tanımı içine girerler. Yakınlarındakilerin derdi ile ilgilenmemek, kurallara uymamak, suça yatkın olmak da sosyopat bireylerin özellikleri içindedir. . Başkalarına zarar vermek onlar için adeta bir zevk haline gelen bu kişilere toplumda sıkça rastlanır. Genel olarak 15-22 yaş grubundaki kişilerde görülen bu durum, bu kişilerin küçük yaşlarda ilgisizliğe, sevgisizliğe, taciz ve şiddet gibi durumlara maruz kalması sonucu meydana gelmiş olabilir. Sosyopat bireyler, yaptıkları yanlış bir davranıştan dolayı pişmanlık ve üzüntü duymazlar. İnsanlara hiçbir zaman değer vermeyen sosyopatlar, onları bir araç gibi görerek dostluk bağı, sadakat ve bağlılık kurmaya çalışmazlar. Yeni bir insanı tanıma aşamasında olan kişiler için, o kişinin sosyopat olma ihtimali her zaman bulunabilir. Başlangıçta normal bir birey olarak görülen sosyopatlar, çeşitli durumlara karşı gösterdiği davranışlar neticesinde kendini ele verir.
Sosyopat Kişileri Ele Veren Davranışlar
Duygu yoksunu ve toplumsal değerleri hiçe sayma özellikleri sosyopat bireyleri ele verebilir. Toplumsal kurallara uymamak, yasaları hiçe saymak ve tanımamak sosyopat kişilerde en sık görülen özelliklerden biridir. Utanma ve pişmanlık duygusuna sahip olmayan bu bireyler, tehlikeli durumlara karşı soğukkanlı davranma özelliğiyle de dikkat çeker. Herhangi bir felaket ya da kaza karşısında paniklemeyen ve acıya karşı oldukça dayanıklı olan sosyopatlar, empati duygusundan da yoksundur. Aynı zamanda hiçbir zaman gerçek sevgiye de inanmazlar. İnsanlara hükmetme isteğine sahip olan kişiler, bulundukları yerde emir almaktan da nefret eder ve kurallara riayet etmez. Her zaman gerçek liderin kendilerinin olmasını isterler. Sosyal ilişkileri çok zayıf olan bu kişilerin arkadaşları da yoktur. Hiçbir plana sadık kalmayan sosyopatlar, hayalperest oldukları için herhangi bir olayı yaşanmamış olduğu halde olağanüstü şeyler ekleyerek anlatır. Bu kişiler sorgulandığı zaman kendilerinde var olmayan özellikleri varmış gibi gösterirler. Sürekli olarak kendilerini üstün gören kişiler, yeni tanıştıkları kişilere kendilerini önemli biriymiş gibi anlatır. Oldukça abartılı bir şekilde yalan söyleyebilen sosyopat bireyler, temiz ve iyi niyetli insanları çok kolay kandırır.
Sosyopatların Kişilik Özellikleri Nelerdir?
Sosyopat ne demek sorusunu, dışarıdan göründüğü gibi bir karakter özelliğine sahip olmayan ve en belirgin özelliklerini ustaca gizleyebilen kişilerdir şeklinde yanıtlamak mümkündür. Dışarıdan bakıldığı zaman bu kişiler oldukça ilgi çekici ve sosyal görünebilir ancak sosyopatlar insanlarla iç içe olmaktan hoşlanmazlar. Sosyopatların kişilik özelliklerinden biri anti sosyal davranışlar sergilemesi ve başkalarının duygu ve haklarını önemsememesidir. İnsan ilişkilerinde davranış bozuklukları gösteren bireylerde duygudaşlığın yanı sıra ahlak eksikliği de mevcuttur. Geçmiş, şimdiki zaman ve gelecekle ilgili olaylara dair yalan söyleyen bireyler, basit meseleleri bile yalan söylemeden aktaramazlar.. Egoist olan sosyopatlar, her zaman kendilerini başkalarından daha üstün görür. Kendisiyle ilgili sanrıları olan kişiler, mükemmel ve üstün yaratılmış olduğunu düşünür. Diğer kişileri kolaylıkla manipüle eden sosyopatlar, kendi istedikleri şeyleri elde ederken diğer kişileri yönlendirir. Davranışlarının ahlaki kriteri olmayan sosyopatlar aldatmak, şiddet göstermek, yalan söylemek gibi gayri ahlaki davranışlara başvurur.
Sosyopat Kişiler Nasıl Tedavi Edilir?
Mutlaka yardım alması gereken bu kişilerin kendilerinde bir sorun olduğuna inanması oldukça zordur. İçinde bulundukları durumun farkında olamayan bireyler, yardım alma ihtiyacı da duymaz. Ancak ilerleyen yaşlarında belirli bir psikolojik rahatsızlığa sahip olduklarını idrak edebilirler. Sosyopati tedavisinde kişilerin tüm semptomları tek tek incelenir. Hasta kişilerin öyküsü alındıktan sonra fiziksel olarak da bir değerlendirme yapılır. Beyinle ilgili bir sorunun tespit edilebilmesi için hastalardan MR istenebilir. Bunun yanı sıra uyuşturucu ve alkol testleri de yapıldıktan sonra herhangi bir sorun çıkmaması halinde psikolojik değerlendirmeler yapılır. Sosyopati tedavisinde psikoterapi yöntemlerinden faydalanılır. Sosyopati tanısı konulurken uzmanlar tarafından belirtileri teşhis etmeye dayalı formlar kullanılır. Tedavi esnasında kişinin hatalı olan düşünce kalıpları değiştirilir. Hastaya insanlar arası ilişkilerde nasıl davranılması gerektiği öğretilmeye çalışılır. Daha sağlıklı ilişki kurabilmesi adına gerekli iletişim becerileri kazandırılır. Sosyopat kişilik bozukluğunda saldırgan ve agresif davranışlar da bulunuyorsa ilaç tedavisi başlatılır.
Sosyopat Tanısı Konan Kişiler İçin Yapılması Gerekenler
Ailede ya da çevresinde bir yakınına sosyopat tanısı konan kişiler için mutlaka bir uzmandan destek alması gerektiği konusunda yüreklendirilmelidir. Eğer kişiler kendilerinde bu özelliklerin olduğunu fark ederse de uzman desteği almaktan çekinmemelidir. Sosyopat kişilik bozukluğu oluruna bırakılması gereken bir durum değildir. Tedavi edilmediği sürece kişinin hem kendisine hem de diğer insanlara zarar veren bir durum olarak ortaya çıkması muhtemeldir. Bu sebeple hastalığın altında yatan tüm sebepler iyi bir şekilde analiz edilerek ve araştırılarak uzmanlar tarafından uygun bir tedavi yöntemiyle iyileştirilmesi önem arz eder. Hastalığın altında depresyon, duygu değişimi, madde bağımlılığı gibi nedenler varsa mutlaka tıbbi destek almak gerekir. Hasta olduğuna inanmayan sosyopat kişiler için yakın çevrenin desteğinin sağlanması ve uzman bir hekimden alacağı tedavi konusunda ikna edilmesi son derece önem taşır.
