Propolis nedir sorusuna genel olarak arı kovanın dış çeperini kaplayan ve mikroorganizmalara karşı kovanı koruyan viskoz bir sıvıdır şeklinde cevaplanabilir. Bununla birlikte, propolis bileşenleri arasında arının salgısı ile bütünleşmiş bal mumu, polen, reçine, esansiyel yağlar ve diğer fonksiyonel maddeler vardır. Ayrıca, zengin içeriği sayesinde günümüzde bakteri, mantar ve diğer mikroorganizmalara karşı koruyucu bir kalkan oluşturmasıyla dikkat çeker. Bu nedenle, takviye edici ürün olarak ekstre formu sıklıkla tercih edilir. Bağışıklık sistemini güçlendiren propolis gıda takviyesi olarak sıvı, reçine, kapsül formu şeklinde de formüle edilebilir. Maksimum yararlanabilmek için propolis faydaları nelerdir araştırması yapabilirsiniz.
Propolisin Faydaları Nelerdir?
Propolis nedir, faydaları nelerdir sorusuna arı tutkalı olarak bilinen ham maddenin vücutta enfeksiyonlarla savaşta ek destek oluşturur cevabı verilebilir. Bu özel salgı maddesinin arı kovanlarında yüksek bir hijyen sağlanması canlılığın devam etmesi için önemli bir belirteçtir. İnşa edilen kovanların ve peteklerin korunmasında aracı olan kompleks madde, bakteri ve mantar enfeksiyonları önlemesi ile ön plana çıkar. Bununla birlikte, propolis faydaları aşağıdaki şekilde listelenebilir:
- Propolisin faydaları nelerdir sorusunun ilk akla gelen cevabı antimikrobiyal aktivitesiyle açıklanabilir. İnsan vücudunda gribi ve soğuk algınlığı semptomlarını flavanoid içeriği ile azaltmaya destek olur.
- Bunun yanında, sıvı propolis faydalarından olan ağız sağlığı ve hijyeni korumaya destek olması önemli etkilerindendir. Böylece, ağız florasında istenmeyen bakteri, virüs ve mantarlara karşı koruyucu bir bariyer oluşturur. Diş eti iltihaplanmaları ve diş çürüklerine karşı önem almadan yardımcı rol üstlenir. Ayrıca, ağız ülserleri, aftları ve diş eti çekilmelerinin engellenmesine de destek olur.
- Yapılan çalışmalarda, herpes simpleks tip 1 virüsü olarak bilinen uçuk virüsü tedavisine de destek olduğu ifade edilir.
- Yanık tedavisinde anti-inflamatuar, anti-bakteriyel ve anti-fungal (mantar karşıtı) özellikleri ile yaranın daha kolay kapanmasını destekler. Yaranın hem mikrop kapmasının engellenmesinde hem de hücre yenileyici etkiyi hızlandırmasında yardımcı rol oynar.
- Sindirim sisteminde gözlemlenen mide ülseri, ülseratif kolit, gastrit semptomlarının azalmasında destekleyicidir. Özellikle, midede patojen bakteri olan Helico Pylori bakterisinin etkisinin yok edilmesinde yardımcı rol oynar.
- Anti-oksidan ve enfeksiyon kurutucu özelliği ile propolis, üst solunum yolu hastalıklarına karşı destekleyici etki yapar. Bu kapsamda, astım, bronşit, faranjit, bademcik iltihabı, larenjit, alerjik rinit gibi rahatsızlıkların semptomlarının azalmasında yardımcıdır.
- Propolis ne işe yarar sorusunun gelecek vadeden cevabı anti-kanser özelliği ile ilişkilidir. Ham maddenin bileşenleri arasında yer alan kafeik asit, clerodane ve diterpenoidler kanser karşıtı özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Sitotoksik etki gösteren arı ham maddesi; kanserli hücrelerin metastazını engellemeye, sağlıklı hücrelerin kanserleşmesini önlemeye, hücreler arası bağlantıyı güçlendirmede yardımcıdır.
- Kan sulandırıcı özelliği sayesinde kardiyovasküler hastalıkların tedavisine destek olarak ön plana çıkar. Özellikle, LDL kolesterol yükseliğine bağlı damarlarda biriken trigliserit seviyesinin artması damar sertliği oluşturabilir. Damar sağlığını destekleyen ham madde, kan akışını ve kan basınının dengelenmesine yardımcı olur.
- Antioksidan özelliği ile bağışıklık sisteminin dengelenmesine yardımcı olur. Bu sayede, serbest radikallerin temizlenmesinde ve oksidatif stresin azalmasında destekleyici olur. Günümüzde yaygın olan kronik hastalıkları minimize ederek otoimmun rahatsızlıklara yakalanma riskini azaltabilir.
Propolis Nasıl Kullanılır?
Propolis nasıl kullanılır sorusu ham maddenin belirli analitik işlemlerden geçerek doğru ekstre edilmesiyle cevaplanabilir. Ham ürün olarak kullanımı hem sert bir yapıda olması hem de tahriş edici etkisi nedeniyle mümkün değildir. İşlemden geçmiş ham madde ise farklı formlarda tüketime sunulabilir. Özel çözgen sistemleri ile sıvı hale getirilen ürün, propolis damla faydalarının sıralanmasını sağlar. Böylece etken madde açısından zenginleşmiş sıvı ürün; kahve, çay, süt gibi içeceklere ilave edilerek kullanılabilir. Dahili ve harici kullanılabilen ürünün merhem, kapsül ve tablet formunda bileşimleri de dikkat çeker. Yara iyileştirme gücüne destek olan propolis, merhem halinde de cilde sürülebilir. Ayrıca, diş macunları formülasyonuna eklenerek ağız hijyenin korunmasına destek olabilir. Bunun yanında, krem formuna dönüştürülerek uçuk tedavisinde yardımcı rol üstlenebilir. Ağız diş sağlığı ile boğaz enfeksiyonları gargara ya da pastil formunda kullanarak günlük koruma desteklenebilir.
Propolis Nasıl Tüketilir?
Propolis nasıl tüketilir sorusuna doğrudan gıda takviyesi olarak ya da beslenmede öğüne eklenerek kullanılabilir cevabı verilebilir. Bu doğrultuda, suda çözünmeyen kısmı meyve püresi, tahıllı ekmekler, yoğurt, pekmez gibi gıdalara damla olarak ilave edilebilir. Macun şeklinde kullanılabilen ürünler ise balla kombinlenerek doğrudan tatlı kaşığıyla vücuda alınabilir. Gıda takviyesi formunda ise tablet, toz, kapsül, şurup ya da pastil olarak alınabilir. Sakız formunda çiğnenerek alınan ham madde günlük kullanıma da uygundur.
Propolis ve Sağlıklı Diyet İlişkisi
Sıvı propolis nasıl kullanılır sorusu ‘ham maddenin etken maddelerinin sıvı forma uygun çözücü ile geçirilerek konsantre ekstre hazırlanması’ ile en doğru şekilde açıklanabilir. Günlük beslenmede arı ürünlerinden polen, bal ve sütü öğünlere eklenerek tüketilebilir. Propolis damlaları tadı acımtırak ve damak tadına uygun olmayan bir formda yer alır. Bu nedenle, öğün olarak direkt tüketilmesi uygun olmayan ürünün günlük kilo bazında kontrollü damla şeklinde kullanımı öngörülür. Diğer bir taraftan, suda çözünmeyen kısmı pekmez ya da bal gibi yüksek tatlandırıcı besinlerle karıştırılarak tüketilebilir. Suda çözünen kısımları ise süt ve meyve suları gibi içeceklere ilave edilerek alınabilir.
Propolisin Kilo Kontrolüne Katkıları
Antioksidan özelliği ile vücutta ödemin ve şişkinliğin azalmasına destek olur. Bu sebeple, yalancı kilo olarak bilinen ödemin vücuttan atılmasında yardımcı olur. Diğer bir yandan, idrar yolları enfeksiyonunu azalmasını desteklemesi toksinlerin de vücuttan atılmasına yardımcı olur. Kanda ve idrarda istenmeyen toksinlerin uzaklaştırılması vücutta ödemin atılmasına destek olur. Bununla birlikte, propolisin protein indeksinin yüksek olması tok tutma kapasitesini de vücutta arttırabilir. Daha az kalori alımını sağlaması vücutta yağlanmanın da minimize edilmesine yardımcı olur.
Günlük Diyetinize Propolisi Dahil Etme Yolları
Günlük diyetlerde, katı gıdalarla karıştırılarak, tatlı içeceklere ilave edilerek ya da doğrudan takviye edici ürün olarak alınabilir. Gıda takviyesi olarak kullanımında aç ya da tok alınabilirken etiket mevzuatına göre 11 yaş üstü bireylerin kullanımı tavsiye edilir.
Propolis Kimler Kullanmalı?
Gıda takviyesi olarak 11 yaş üstü bireylerin kullanımına uygundur. Bağışıklık sistemini ekstra güçlendirmek isteyen kişilerin ilk tercihleri arasında yer alır.
Propolis Kimler İçin Uygun Değildir?
Propolis faydaları ve zararları değerlendirildiğinde nadiren de olsa bazı yan etkiler oluşabilir, bu yan etkilere neden olan durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Arı ürünlerine alerjisi olan kişilerin tüketmesi tavsiye edilmez. Bu bağlamda, Peru balsamı, aspirin, kozalaklı ağaçlar, kavak ağacı ve söğüt ağacına alerjisi varsa kişi dikkatli kullanmalıdır.
- Alkol ile birlikte alımı önerilmez, alındığı taktirde sindirim sistemi problemleri oluşabilir.
- Kanın pıhtılaşmasını yavaşlatması nedeniyle ameliyat öncesinde kullanımı önerilmez. Aynı şekilde, hemofili gibi kanın kronik olarak pıhtılaşmayan hastaların kullanımı tavsiye edilmez.
