Öz Saygı Nedir? Neden Önemlidir?

Öz saygı; kişinin kendi hakkındaki düşünceleri, kendine gösterdiği saygı olarak ifade edilse de geniş bir alanı kapsar. Bu alan, kişinin başkalarına sınır çizmesinden başlayarak hayata elde edilen başarıya kadar uzanır. Kişinin hayatında büyük öneme sahip olan öz saygıyı artırmak ise yaşam ile başa çıkma becerisini de artırır.

Öz Saygı Nedir?

Öz saygı, kişinin davranışlarında kendini temele almasıdır. Bir davranış ya da düşünce için başkasının onay ya da değerlerini dikkate almadan kendi başına karar verebilme becerisi olarak da kabul edilir. Alınan kararlar; iş hayatı, arkadaşlık ilişkileri, aile düzenini etkilemekle beraber bireyin diğer kişi ve hayvanlara karşıda saygılı olmasını da kapsar. Bu beceriler ile beraber öz saygı kişinin kendine davranışını da belirler. Kişinin hayat içerisinde kendini aşağılaması ya da gerekli donanıma sahip olduğu halde kendini yetersiz görmesi öz saygı eksikliğinin göstergeleri arasındadır.

Öz Saygı Neden Önemlidir?

Öz saygı yani kişinin kendine bakış açısı, hayatını yönlendiren ve kazanılan başarının belirleyici unsurudur. Bireyin kendine bakışı, diğer insanların tavırlarını da belirler. Kendini aşağıda ya da yetersiz gören bir kişi farkında olmadan kendisine bu şekilde davranılmasını sağlar. Kendisine yapılan saygısızlıklarda tavır takınmaz ya da sınır çizmez. Dolayısıyla kişinin çevresi, yapılan haksızlıklara devam ederek onun başarılarına karşı motivasyonunu düşürür. Bu motivasyon kaybı ve kişinin kendini yetersiz hissetmesi belirli bir aşamadan sonra hayat ile başa çıkma becerisiinin kaybolmasına da neden olabilir.

Öz Saygısı Olan Kişiler Nasıl Davranır?

Öz saygısı yüksek bireyin özelliklerinin başında insan ilişkilerinde sağladığı başarı gelir. Kişi, çevresi ile saygı çerçevelerinin korunduğu ve güvenin temele alındığı bir ilişkiye sahiptir. Aynı zamanda hayatta karşılaşılan problemlerde kısa sürede çözüme ulaşır. Yaşanan soruna değil, çözümün nasıl olacağına odaklanmak da öz saygısı yüksek bireyin özellikleri arasında yer alır.

Öz Saygısı Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Öz güven ve öz saygıyı etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir:

• Hayat içerisinde elde edilen yaşam deneyimleri etkide bulunan faktörlerden biridir.
• Kişinin kendini başkaları ile kıyaslaması da etkide bulunan faktörler arasında yer alır.
• Bireyin kendini sıklıkla eleştirmesi ve yetersiz olduğuna dair iç konuşmalar yapması da etkide bulunan faktörlerdendir.

Öz Saygının Psikoloji Üzerindeki Etkileri

Öz yeterlilik ve öz saygı, psikoloji üzerine doğrudan etkide bulunur. Yetersizlik ile karşılaşan birey, günlük hayatta bıkkınlık, üzüntü, kaygı ya da stres benzeri psikolojik durumlar ile sıklıkla karşılaşır. Bu alanda herhangi bir sorun yaşamayan birey ise mutlu, motivasyonu yüksek bir şekilde hayatına devam eder.

Öz Saygı Eksikliği Nedir?

Eksiklikle karşılaşılan öz saygı örneklerinin başında kişinin kendi fikir ve değerleri yerine başka kişilerin düşüncelerini tercih etmesi gelir. Bu durumla karşılaşan birey, hayat kararlarını ve planlarını alırken kendini arka planda bırakır. Belirli bir süre sonra hayatını devam ettirme amacı başkalarını mutlu etmek olabilir. Eksiklikle karşılaşılan kişilerde yaşanan durumlardan biri de toplum ya da sosyal hayata dahil olmamadır. Kişi kendini sosyal çevreden soyutlayarak mümkün olduğunca insanlar ile iletişim kurmamayı dolayısıyla önünde çıkan fırsatları değerlendirmemeyi tercih edebilir.

Öz Saygı Neden Eksilir?

Öz saygı eksikliğinin farklı nedenleri olabilir. Sıklıkla karşılaşılan nedenler ise şu şekilde sıralanır:

• Aile hayatında sıklıkla ve saygısızca yapılan eleştiriler, haksız kıyaslamalar eksiklik ile karşılaşma nedenlerinden biri olabilir.
• Bireyin kendi hayatı için belirlediği başarılara ulaşamaması da eksiklik durumunun nedenleri arasında yer alabilir.

Öz Saygı Eksikliği Belirtileri Nedir?

Öz güven ve öz saygı eksikliğinin belirtilerinin başında kişinin kendini sürekli eleştirmesi gelir. Kendi kararlarını eleştiren ve doğru sonuca ulaşamayacağını düşünen kişi, başkalarının onaylarını alarak hareket etmeye başlar. Onay alma ihtiyacı da sık karşılaşılan belirtiler arasında yer alırken monotonlaşan ve risk alınmayan bir hayat ile süreç devam edebilir. Aynı zamanda belirtilerden bir diğeri ise kişiye karşı yapılan eleştiri ya da saygısızlıklara karşı sessiz kalmadır. Haksız yapılan bir eleştiri de kişi tarafından kabul edilebilir.

Öz Saygı Eksikliği Olan Kişiler Nasıl Davranır?

Öz saygı eksikliği olan kişi, çekimser davranışlar sergiler. Yeni insanlar ile tanışmak, farklı hobiye başlamak ya da iş hayatında değişik bir projeye adapte olmak kişi tarafından yeni başarısızlıklar olarak yorumlar ve bu alanlardan uzak durur. Aynı zamanda eksiklikle karşılaşan kişi çevresindeki insanları kaybetme korkusu yaşar. Bu korku sebebiyle arkadaş çevresinin isteklerini sorgulamadan yerine getirebilir.

Öz Saygı Eksikliğinin Etkileri Nedir?

Öz saygı eksikliğinin en büyük etkisi kişinin hayat içerisinde kendini gerçekleştirmemesi olur. Kendi ihtiyaçları yerine başkasının isteklerini karşılayarak anlamsız bir hayat geçirebilir. Yaşanan bu hayat, belirli bir süre sonra kişide anksiyete, kaygı bozukluğu ya da depresyon benzeri psikolojik sorunların oluşmasına neden olabilir.

Öz Saygı Nasıl Geliştirilir?

Öz saygı geliştirme imkanına sahip olan alanlardan biridir. Bu geliştirmeyi sağlamak adına yapılabilecek yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• Bu yöntemlerin başında kişinin kendini tanıması gelir. Birey, kendi yeteneklerini belirlemeli ve onları kullanabileceği alanlara yönelmelidir. Bu yönelme sonucunda ilgi alanlarında başarı kazanarak kendine bakış açısını olumlu bir şekilde değiştirebilir.
• Öz saygı geliştirme yöntemlerinden biri de olumlu iç konuşmalardır. Bu konuşmalar, kişinin motivasyonunu toplamasını sağlarken kendine bakış açısını düzeltmesine de yardımcı olur.
• Geliştirme yöntemlerinden biri de kişinin kendini kabul etmesidir. Eksikliklerin farkına varılması bunların kabul edilmesi ve gerekiyorsa geliştirmek adına risk alınması gereklidir.
• Birey, kendi hayatına dair başkalarının geçemeyeceği çeşitli sınırlar belirlemelidir. Bu sınırlar, belirlendikten sonra karşılaşılan ihlal durumunda bunu açık bir şekilde ifade etmeli ve davranışları ile sınırlarını korumalıdır.

Öz Saygı ve Öz Güven Arasındaki Fark Nedir?

Öz saygı, kişinin kendini olumlu ya da olumsuz yönde yorumlamasıdır. Bu yorumlama, hayatın her alanı için yapılıyor olup belirli bir alan ile sınırlı tutulmaz. Öz güven ise bireyin belirli bir alanda kendine güven duyarak başarılı olacağına dair inancıdır.

Öz Saygı Hakkında Sıkça Sorular Sorular

Öz Saygı eksikliği neye yol açar?

Öz yeterlilik ve öz saygı eksikliği, çeşitli psikolojik rahatsızlıkların oluşmasına neden olabilir.

Öz güven eksikliği olduğunu nasıl anlarız?

Öz güven eksikliği yaşayan kişiler fazla alıngan ve kırılgan tavırlar sergileyebilir. Aynı zamanda kendilerine güven duymaz ve ağlama krizleri ile sıkça karşılaşabilir.

Öz saygı eksikliği zamanla neyin doğmasına yol açar?

Geliştirilmeyen öz saygı, zamanla kişinin kendinden nefret etmesi, pek çok psikolojik sorun ve duygusal açıdan tükenmişlik hissi ile karşılaşılmasına neden olabilir.