Nevrotiklik Nedir? Kişilerde Nasıl Bir Etki Bırakır?
Horney tarafından ortaya atılan nevrotiklik kavramı, duygu durum bozukluğunu ifade eder. Güvensizlik, fobi, depresyon ve anksiyete gibi belirtiler ile karakterize olan bu durum, bireyin sürekli duygusal boşluk içinde olma durumudur. Herkes belirli dönemlerde kendini huzursuz, korkmuş veya kaygılı hissedebilir ancak nevrotik kişiler herhangi bir olaydan bağımsız olarak günlerini tetikte ve güvensiz hissederek geçirirler.
Nevrotiklik Nedir?
Nevrotiklik en genel tanımla bireylerde birtakım duygu ve kaygı bozuklukları durumlarını ortaya çıkaran ruhsal olgulardan biridir. Duygu durum bozukluğu plansızlık, odaklanmamak, huzursuzluk, güvensizlik, kaygı ve nefret gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bu duruma sahip kişiler başkalarına duygularını göstermede zorlanma, daima bir şefkat arama ve şefkat görme beklentisine girme, sosyal faaliyetlere karşı çekingenlik, saldırgan ve düşmanca tutumlar sergileme içerisinde olurlar. Günlük yaşamda hemen her insan nevrotiklik belirtileri gösterebilir ancak bunlar değişmez ise o zaman bir desteğin alınması gerekir.
Nevrotik Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Nevrotik kişilik bozukluğunun belirtileri ikiye ayrılır. Bu belirtiler fiziksel ve psikolojik olarak adlandırılır. Fiziksel belirtiler; ishal, kalp çarpıntısı, terleme, nefes darlığı, baş dönmesi ve titreme olarak sıralanabilir. Psikolojik belirtileri ise; nefret, ani sinir ve öfke, sebepsiz üzülme, güvensizlik duygusu, odaklanamamak, sosyalleşmekten endişe duyma, küçük şeyleri büyütme, genel olarak kuruntu, huzursuzluk ve korku hali, artan kaygının tüm yaşama dahil olması ve cinsel davranışlarda bozukluk olarak sıralanabilir.
Nevrotik Bozukluk Çeşitleri Nelerdir?
Nevrotik bozukluklar, kişilerde farklı şekillerde ortaya çıkar. Nevrotik kişilik bozukluğunun duygu durum, dissosiyatif, somatoform, anksiyete ve kaygı bozukluğu gibi birçok çeşidi bulunur. Her bir türün farklı sebepleri mevcuttur.
Duygu Durum Bozukluğu: Genellikle kişiler hep depresif ruh halindedir. Duygu durum bozukluğu; kişinin etrafındaki insanlarla bağlarının kopuk olması, sürekli depresif bir ruh hali içerisinde bulunması, sürekli huzursuz ve mutsuz hissetmesi, aşırı mutsuzlukla intihara meyilli olduğu durumu ifade eder. Bu durumlar ile karşıya karşıya kalan bireylerin daha sağlıklı, mutlu ve huzurlu hayat yaşayabilmeleri için bir psikologdan veya terapistten yardım alması önemli bir husus teşkil eder.
Kaygı Bozukluğu: Bireylerin hayat konforunu ciddi anlamda düşüren kaygı bozukluğu, kişinin çeşitli obsesif bozukluklara sahip olmasına ve bunalıma girmesine neden olur. Kaygı bozukluğu yaşayan kişiler, kaygılarını kontrol altına alamadığından yaşadıkları durumu daha kötü görerek korku ve endişe duyarlar. Panik ve korku uyandıran olaylardan ve durumlardan kaşınırlar. Kaygı bozukluğunun seçici konuşmazlık, ayrılık kaygısı, sosyal fobi, sağlık sorunlarına bağlı kaygı bozuklukları, obsesif kompulsif, fobi, panik bozukluk ve yaygın kaygı bozukluğu gibi türleri vardır.
Dissosiyatif Bozukluklar: Kişinin endişe ve kaygıya karşı verdiği mücadelede kaygılarını saklaması ve bu durumun sonucunda; bellek, kimlik bilgisi, bilinç ve çevre ile ilgili duyumları kaybetmesidir. Bozukluğun nedeni kişide ciddi bir ruhsal travma yaratan fiziksel ya da cinsel suistimal veya taciz olabilir. Dissosiyatif bozukluklar; dissosiyatif anestezi, dissosiyatif füg, dissosiyatif kimlik bozukluğu, depersonalizasyon bozukluğu ve başka türlü adlandırılamayan dissosiyatif bozukluk olarak 5 alt grupta incelenir.
Somatoform Bozukluklar: Nedeni bilinmeyen ağrılarla meydana gelen, kişinin işlevselliğini bozan, çoğunlukla psikojenik ağrılar olacak şekilde kendini gösteren bir hastalıktır. Konversiyon bozukluğu, yapay bozukluk, ağrı bozukluğu, somatizasyon bozukluğu ve hipokondirazis gibi türleri vardır. Somatoform bozukluklarının belirtileri arasında öğürme, şişkinlik, bulantı-kusma, kas ağrıları, karın ağrısı gibi somatik belirtiler; yutma güçlüğü, felç, sağırlık, körlük, hareket kaybı, his kaybı, ellerde uyuşma gibi duyusal ve motor belirtiler; cinsel isteksizlik gibi cinsel işlevlerde bozukluk gibi bulgular yer alır.
Anksiyete Bozuklukları: Pek çok psikolojik rahatsızlık anksiyete bozukluğu olarak ifade edilir. Bu rahatsızlığa sahip kişilerde sürekli devam eden endişe hali ve günlük yaşamda olağan durumlara karşı korku ve panik vardır. Anksiyete bozuklukları kendi içinde; genelleştirilmiş anksiyete, spesifik fobiler, ağrı bozuklukları, bipolar bozukluk, depresyon, sosyal fobi, ayrılık anksiyetesi gibi bölümlere ayrılır.
Nevrotik Bireylerin Genel Özellikleri
Nevrotik kişilerde nasıl bir etki bırakır ya da nevrotik bireylerin baş etmesi gereken sorunlar şu şekilde listelenebilir:
- Karar vermekte zorlanırlar,
- Uyku sorunları yaşarlar,
- Sürekli kaygılı, gergin, sinirli ve karamsar bir bakış açısı içerisindedirler,
- Kötü bir şey olacakmış gibi sürekli tedirgin hissederler,
- Odaklanma sorunu yaşarlar,
- Yaşadığı sorunlarla ilgili sürekli başkalarını suçlarlar ve bir olayda suçlu konuma düşerseler hemen savunmaya geçerler,
- İçine kapanık bir halde oldukları için sosyal çevre tarafından bencil olarak bilinirler,
- Panik halinde yaşarlar,
- Olaylara karşı yoğun bir heyecan içerisindedirler,
- İlişkilerde yoğun bir güvensizlik hakimdir,
- Sosyalleşmede sorunlar yaşarlar.
Nevrotik Kişilerde Nasıl Bir Etki Bırakır?
Nevrotiklik, kişilerde pek çok olumsuz etkiye neden olur. Nevrotik bozukluğu olan kişiler dünyayı güvensiz ve kötü bir yer olarak algılar. Nevrotik durum, günlük yaşantıdaki en basit bir eylemi bile etkileyebilir. Nevrotiklik, bireyin bir noktaya odaklanırken çok fazla zorluk yaşamasına neden olur. Nevrotikli kişiler sosyalleşmekten uzaklaşır. Yalnız ve mutsuz bir insan olarak hayatına devam eden bu kişiler, tüm yaşamını etkileyen kaygıyla ve önyargıyla yaşamaya başlar. Nevrotiklik bozukluğu olan kişilerin yaşamına devam edebilmeleri için profesyonel bir yardım alması gerekir. Nevrotik bozukluk yaşayan kişiler tedavi olmaması halinde daha farklı sağlık sorunları ile karşılaşabilir.
Nevrotiklik Bozukluk Tedavi Edilebilir mi?
Nevrotiklik diğer birçok rahatsızlık gibi tedavi edilebilen bir durumdur. Bunun için kişinin öncelikle kendi durumunu fark etmesi ve kabul etmesi gerekir. Nevrotiklik bozukluğunu tedavi etmek için atılması gereken en önemli adım ise kesinlikle konuya hakim bir uzmana başvurmak ve yardım istemektir. Bir terapist veya psikolog kontrolünde nevrotiklik bozukluğunun önüne geçilebilir ve bu sorun aşılabilir. Gerektiğinde ilaç destekleri ve bilişsel davranışçı terapiler, tedavi sürenin başarıyla yönetilmesine yardımcı olur. Nevrotiklik bozukluk sürecinde izlenen adımlar genellikle şu şekildedir;
- Endişelerinizi sevdiğiniz insanlarla paylaşabilirsiniz,
- Aklınızdan geçen olumsuz düşünceleri değiştirmeyi çalışmalısınız,
- Hissettiklerinizi not defterinize yazabilir ya da günlük tutabilirsiniz,
- Alanında uzman bir hekimden destek almalısınız.
