Nasıl ki aşırı kilo sağlık için zararlıysa aşırı zayıflığın da insan sağlığı için iyi ve normal olmadığı biliniyor. Tartıda çok düşük ağırlıklı çıkmak, zayıflamış bir bağışıklık sistemine, kırılgan kemiklere ve yorgun hissetmeye katkıda bulunuyor. Ancak ne var ki; bazı kişiler isteler de kilo alamama problemiyle karşı karşıya kalabiliyor. Bunun nedeni bazen altta yatan çeşitli hastalıklar olabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Nihan Yakut, kilo alamama sorunu hakkında bilgi verdi.
Vücudun olması gerektiğinden daha fazla kilolu ya da zayıf olduğunu gösteren değere Vücut kitle indeksini (VKI) denmektedir. VKI 18,5’in altındaysa, bu kilonun çok düşük olabileceğini göstermektedir.
Kilo Alamama Nedenleri Nelerdir?
Kilo alamamanın yaygın sebepleri şu şekilde sıralanmaktadır:
- Yeme bozuklukları (Kişiler kendini yemek yeme ile ilgili endişeli hissediyorsa ya da stresin veya düşük benlik saygısının yemek yeme şeklini etkilediğini hissediyorsa bu kişilerde yeme bozukluğu olabilmektedir.)
- Metabolizmanın hızlı çalışmasına sebep olan hormonal hipertiroidi gibi bazı hastalıklar
- İştahsızlık
- Günlük alınan toplam kalori miktarının harcanan enerjiden az olması
- Bazı sindirim sistemi problemleri
- Uzun süreli açlıklar ve düzensiz yeme alışkanlıkları
- Aşırı fiziksel aktivite
- Kronik diyare (sık ve sıvı dışkılama)
- Bağırsak parazitleri
- Emilim problemleri
- Bazı kanser hastalıkları
- Tüberküloz
Zayıf olmak nelere sebep olur?
Beslenme eksiklikleri: bir kişide kilo düşüklüğü varsa muhtemelen bu kişi sağlıklı ve dengeli beslenmiyor demektir, bu da vücudun düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu besinlerden yoksun kalmasına neden olabilir. Örneğin kalsiyum, güçlü ve sağlıklı kemiklerin korunması için önemlidir. Yeterince kalsiyum alınmazsa, osteoporoz (kırılgan kemik hastalığı) gelişme riski doğmaktadır. Yeterince demir alınmazsa, bitkin ve yorgun hissetmeye neden olabilen anemi gelişebilir.
Zayıflamış bağışıklık sistemi: Zayıf olunduğunda bağışıklık sistemi %100 çalışmaz, bu nedenle soğuk algınlığı, grip veya diğer enfeksiyonlara yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Doğurganlık sorunları: Düşük kilolu kadınlar adetlerinin durduğunu fark edebilir.
Sağlıklı ve güvenli bir şekilde kilo almak için 18 öneri
Eğer düşük kilonun nedeni diyetse yani altında yatan herhangi bir hastalık sebebi yoksa yaşa, boya ve ne kadar aktif olunduğuna göre doğru miktarda kalori sağlayan sağlıklı ve dengeli bir diyete geçmek sağlıklı kilo almaya yardımcı olabilir. Sağlıklı ve güvenli bir şekilde kilo almak için gerekenler şöyle sıralanmaktadır:
- Sağlıklı bir kiloya ulaşana kadar yavaş yavaş kilo almayı hedefleyin.
- Kilo almak için çikolata, kek ve şekerli içecekler gibi doymuş yağ ve şekerle dolu yüksek kalorili yiyeceklere güvenmekten kaçının. Çünkü bu yiyecekler yağsız vücut kütlesi yerine vücut yağını artırabilir ve kanınızda yüksek kolesterol seviyeleri geliştirme riskini artırabilir.
- Öğünleri patates, ekmek, pirinç, makarna veya diğer nişastalı karbonhidratlara dayandırmak doğru değildir. Mümkünse tam tahıllı olan besinleri tüketin.
- Kilonuzu geri kazanana kadar tam yağlı süt için.
- Her hafta 2 porsiyon balık hedefleyin… 1 tanesi somon veya uskumru gibi yağlı balıklar olabilir.
- Ayçiçeği veya kolza tohumu gibi doymamış yağları ve sürülebilir yiyecekleri küçük miktarlarda tüketmek önemlidir.
- Olması gereken su tüketimi günde 6 ila 8 bardak arasındadır. Ancak yemek yiyemeyecek kadar dolu hissetmemek için yemeklerden hemen önce sıvı tüketmemeye çalışın.
- Yağ, tuz ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler tüketiyorsanız, bunları daha az sıklıkta ve az miktarda tüketin.
- 5 ana besin grubundan çeşitli farklı besinler seçmeye çalışın. Bu besin grupları ve sağlıklı beslenmenin bir parçasını nasıl oluşturdukları hakkında daha fazla bilgi edinin. Daha özel beslenme tavsiyesine ihtiyaç duyanlar bir beslenme ve diyet uzmanına danışmalıdır.
- Et yemiyorsanız, nasıl sağlıklı vejetaryen besleneceğinizi öğrenin.
- Kilo almaya çalışıyorsanız, yalnızca sağlıklı değil, aynı zamanda yüksek enerjili yiyecekler de yiyin.
- Kahvaltıda, üzerine doğranmış meyve veya kuru üzüm serpilmiş tam yağlı (tam yağlı) sütle yapılan yulaf lapası veya kızarmış ekmek üzerine yumurta güzel bir seçim olabilir.
- Milkshake’ler harika atıştırmalıklardır. Ekstra protein ve kalori için onları süt tozu ile güçlendirebilirsiniz.
- Daha sağlıklı bir öğle yemeği için, enerji veren nişastalı karbonhidratlar ve protein içeren, üzerinde kuru fasulye veya ton balığı bulunan besinler deneyin.
- Tost içine fıstık ezmesi harika bir yüksek enerjili atıştırmalık olabilir.
- Yoğurtlar ve sütlaç gibi sütlü tatlılar yüksek enerji içerir.
- Tuzsuz fındık tüketin.
- Meyve ve sebze suları ve smoothie’ler günde 5 öğününüze dahil olsa da, bunları günde toplam 150 ml ile sınırlandırmayı unutmayın.
