İnek Sütü Alerjisi Nedir?
İnek sütü alerjisi bebeklerde ilk altı ay içerisinde kendini gösterir. Fakat alerji daha büyük çocuklarda da meydana gelebilir. Alerjiye yatkınlık ailede yaygınsa bebek ve çocuklar için de süt alerjisi riski artar. Alerjiyi yaşayan bebeklerin bir kısmı iki ila üç yaşlarında bu durumdan kurtulabilir. Ebeveynler alerjinin çocuğu üzerindeki belirtilerini gözlemleyebilmeli ve en uygun bakımı sağlayabilmelidir.
İnek Sütü Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
İnek sütü alerjisi belirtileri bazı işaretlerle kendini gösterir. Bebeklerde inek sütü alerjisi belirtileri arasında huysuzluk ve sebepsiz ağlama sıklıkla görülür. Bunun yanı sıra bebeklerde görülen aşırı gaz ve mide bulantısı, kusma gibi sindirim sistemine ait problemler de alerjinin işareti olabilir. Alerjinin belirtileri arasında şunlar yer alır:
- İshal, kanlı ya da mukus içeren dışkılama,
- Kabızlık,
- Ciltte döküntü, kaşıntı ve egzama benzeri belirtiler,
- Kaşıntı ve kızarıklık,
- İnek sütü alerjisi tanısı koyduran belirtilerden biri bebeklerin göz altlarında koyu renkli halkalar oluşması ve solunum yolu problemleri,
- Öksürük, hırıltı, burun akıntısı veya tıkanıklığı, sık üst solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı, sinüzit veya bronşit.
İnek Sütü Alerjisi için Tedavi Yöntemleri
İnek sütü alerjisi tedavisi için öncelikle bebeğin beslenmesinden inek sütü içeren tüm gıdaları çıkarmak gerekir. Bebek yalnızca anne sütüyle besleniyorsa annenin inek sütü ve türevleri tüketmemesi gerekir. Anne sütü almayan bebeklerde ise alerji için özel üretilen tam hidrolize veya özel mamalar tercih edilebilir. Çocuklar bazen farkında olmadan inek sütü içeren gıdaları tüketebilir. Bu durum hafif ya da şiddetli alerjik belirtiye yol açabilir. Hafif reaksiyonlarda alerji uzmanının tavsiye ettiği ilaçlar semptomların hafifletilmesine yardımcı olur. Çocuk tolerans geliştirme yaşına geldiğinde ve iyileşme olmaması halinde oral immünoterapi yöntemi uygulanabilir.
İnek sütü alerjisi ne zaman geçer sorusuna bebeklerde 3 -4 yaşından sonra son bulabilir demek mümkündür. Ancak bazı kişilerde bu durum ömür boyu devam edebilir. İnek sütü alerjisinde aileler gıda etiketini okuyarak kazein, whey, laktalbumin, laktoglobulin gibi terimleri tanımalı ve çapraz reaksiyon riski taşıyan besinlerden kaçınmalıdır. Nadir durumlarda inek etine karşı da alerji olabileceği için bu konuda bilinçli olmak gerekir. Anne sütüyle beslenen bebeklerin anneleri, beslenmesinden inek sütü ve ürünlerini çıkarmalı, kalsiyum eksikliğini önlemek için gerekli takviyeleri almalıdır.
İnek Sütü Alerjisinde Beslenme Düzeni ve Öneriler
İnek sütü alerjisinde beslenme konusunda alerjik bebek ve ailesinin son derece dikkatli olması gerekir. İnek sütü alerjisi ve yaşam tarzı arasındaki ilişki, beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmeyi zorunlu kılar. Herhangi bir gıdayı satın almadan önce içerik etiketlerinin okunması gerekir. İnek sütü alerjisi olan bebeklerde beslenme planlaması yaparken ekstra dikkat önem taşır. Çocuğun yakınlarının da süt alerjisi olduğunu mutlaka bilmesi gerekir. Mutfakta kullanılan bulaşık ve mutfak gereçlerinin süt veya sütle temas etmiş maddelerden arındırılması da yine süt alerjisi olan çocukların ve ailelerin dikkat etmesi gereken bir diğer husustur.
Dışarıda yemek yerken süt içermeyen gıdaların seçilmesi ve şef veya yönetici ile süt içermeyen yemek seçenekleri hakkında konuşulması gerekir. Bebeğinde inek sütü alerjisi olan anneler, beslenmesinde süt yerine kullanılabileceği alternatif besinler hakkında bilgi edinmelidir. İnek sütü alerjisi alternatifleri arasında su, meyve suyu, zenginleştirilmiş soya, pirinç, badem veya kenevir sütü gibi seçenekler bulunur.
İnek sütü protein alerjisi nedeniyle zararlı da olabilir. Bu durumda olanlar için beslenme süt ve süt ürünlerini içeren yiyeceklerin tüketiminin yanı sıra bu yiyeceklerin içinde bulunabileceği gıdalara karşı da dikkatli olmayı gerektirir. Dolayısıyla inek sütü alerjisi ve beslenme arasındaki ilişki, günlük yaşamda bilinçli olmayı zorunlu kılar. Aileler gıda etiketlerini okuyabilmeli, çapraz kontaminasyon riskine karşı dikkatli olmalıdır.
Çocuklarda İnek Sütü Alerjisi
İnek sütü alerjisi ve çocuklar konusunda alerjinin belirtileri ve tedavisi son derece önem taşır. İnek sütü alerjisi olan bebekler, inek sütü veya inek sütü içeren gıdayı tükettikten sonra alerjik reaksiyon gösterebilir. Bu reaksiyonlar arasında ciltte kızarıklık, dudak ve dilde şişme, öksürük, hırıltı ve daha ciddi durumlarda alerjik şok gibi belirtiler yer alır. Bebeklerde inek sütü alerjisi ilk yıl içinde fark edilir ancak bazı çocuklar bu durumu yaşı ilerledikçe aşabilir.
İnek sütü alerjisi çocuklarda büyüme ve gelişim üzerinde de olumsuz etkilere yol açabilir. Özellikle ciddi alerjik reaksiyon yaşayan bebeklerde büyüme geriliği ve beslenme yetersizliği gibi sorunlar meydana gelebilir. Bu nedenle alerjisi olan çocuklarda uygun beslenme planının oluşturulması ve düzenli takip sağlanması sağlıklı gelişim için önem taşır. Ebeveynler süt alerjisiyle ilgili belirtilere karşı bilinçli olmalı ve bu belirtileri gözlemlemesi halinde hemen bir çocuk alerji doktoruna gitmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
İnek Sütü Alerjisi tedavisinde neler yapılabilir?
İnek sütü alerjisi hafif reaksiyonlarında çocuk alerji doktorunun tavsiyeleri neticesinde semptomları hafifletmede etkili olabilir. Çocuğun tolerans geliştirme yaşına ulaştığı halde belirtiler devam ediyorsa oral immünoterapi yoluyla, yani ağızdan alınan süt ile yapılan aşı tedavisi düşünülebilir.
İnek Sütü Alerjisi için hangi testler yapılır?
İnek sütü alerjisinin teşhisi için çocuk alerji hekimleri bebeğin sağlık geçmişini inceleyip muayene eder. Deri prick ve kan testi gibi yöntemlerle spesifik IgE antikorları incelenir. Deri testi hızlı sonuç sunarken, gıda alımından sonra gecikmiş reaksiyonlarda diyet denemesi tanısal olarak tercih edilebilir.
İnek Sütü Alerjisi olan bireyler için süt alternatifleri nelerdir?
İnek sütü alerjisi olanlar için bitki bazlı alternatifler tercih edilebilir. Soyaya dayalı kalsiyum ile güçlendirilmiş soya sütü besleyici bir seçenek sunar. Bezelye ve pirinç sütü gibi diğer bitkisel sütler de lezzetli ve besleyici alternatifler olarak öne çıkar.
İnek Sütü Alerjisi ve diğer gıda alerjileri arasındaki farklar nelerdir?
İnek sütü alerjisi çocuklarda en yaygın gıda alerjilerinden biri olup 4 yaşına kadar devam edebilir. Ancak bazı kişilerde bu durum ömür boyu sürebilir. Diğer gıda alerjileri ise yumurta, soya, kabuklu deniz ürünleri, ağaç ve yer fıstıkları, buğday gibi belirli proteinlere karşı gelişir.
İnek Sütü Alerjisi olan bireylerde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Süt alerjisi olan kişiler süt ve süt içeren tüm ürünlerden uzak durmalıdır. Bunlar arasında taze, çiğ, pastörize edilmiş sütler, süt tozu, süt kaymağı ve hayvansal sütünden üretilmiş bebek mamaları yer alır. Ayrıca keçi ve benzeri hayvan sütleri de alerjiye neden olabileceği için uzak durulmalıdır.