Vücutta kırmızı kan hücrelerinde yer alan hemoglobin dokulara besin ve oksijen taşımak için özelleşmiştir. Vücut işleyişinde hemoglobin üretilmesi için yeterli seviyede demir minareli bulunması gerekir. Eğer, bu mineralde bir eksiklik oluşursa hemoglobin üretilemez ve anemi rahatsızlığı oluşur. Bu doğrultuda, demir eksikliği belirtileri arasında zayıflama, yorgunluk, uyku problemleri, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi durumlar görülebilir. Bu süreçte, kişiye demir eksikliği anemisi teşhisi doktor tarafından konulmuşsa beslenme programı düzenlenerek gerekirse takviye edici ürün alması önerilir.
Demir Eksikliği Nedir?
Demir eksikliği nedir sorusu vücutta başta yaş ve cinsiyete göre minarelin kanda olması gereken düzeyinin altında kalmasını ile ifade edilir şeklinde cevaplanır. Ayrıca, demir eksikliği ne demek sorusunun cevabı alyuvarlarda hemoglobin yapısına giren minarelin azalarak kansızlık oluşturması ile ilişkilidir. Vücudun kandan hücrelere oksijeni ve besini taşıyan hemoglobin proteini sentezlemesi için ilgili minareli kullanması gerekir. Demir eksikliği neden olur sorusu kısaca kan kayıpları, tümörler, kürtaj yaptırma, genetik faktörler, endometriozis hastalığı mineral açısından fakir beslenme, gebelik ve ergenlik dönemi ile açıklanabilir. Bu süreçte, kan tahlilinde demir eksikliği nasıl anlaşılır sorusu hemoglobin, demir bağlama kapasitesi, transferrin ve ferritin düzeylerinin normal değerlerinde tespit edilmemesiyle cevaplanabilir. Böylece demir eksikliği nasıl anlaşılır sorusu hastanın semptomları ve kan tahlili sonuçları ile ilişkilendirilebilir. Mineral düzeyi düşük çıktıktan sonra demir eksikliği hangi hastalıklara yol açar sorusunun cevapları aşağıdaki gibi belirtilebilir:
- Bağışıklık sisteminin bozulması nedeniyle enfeksiyonlarla mücadele zayıflayabilir.
- Beyin aktivitesinin düşmesine bağlı öğrenme güçlüğü, hafıza problemi ve zihinsel performansı azalabilir. Bunun yanında, stres faktörünün kontrol altına alınamaması nedeniyle psikiyatrik sorunlar gözlemlenebilir.
- Anemi derecesi yükseldikçe kalp sorunları belirginleşir. Tedavi edilmezse kişilerde kalp krizi riski ya da kalp spazmı durumu artabilir.
- Miyoglobin seviyesinin düşmesine bağlı olarak nefes darlığı ve akciğer problemleri görülebilir.
- Yutma güçlüğü, huzursuz bacak hareketleri, gereğinden fazla üşüme ve tırnakların üst bölümlerinde şekil bozukları gözlemlenebilir.
- Çocuklarda anemi seviyesi arttıkça gelişim geriliği görülebilir, hamilelerde ise erken doğum riski oluşabilir.
Genel olarak kalbin kan pompalanma mekanizmasının bozulması temel sorundur. Bu bağlamda, çocuklarda ve yetişkinlerde demir eksikliği nelere yol açar sorusuna öncelikle kalp yetmezliği ya da kalp büyümesine neden olur şeklinde cevaplanabilir.
Demir Eksikliğini Önlemek İçin Ne Yemeli?
Demir eksikliği için ne yemeli sorusu pratikte demir açısından zengin bitkisel ve hayvansal besinlerin vücuda alınması ile açıklanabilir. Bununla birlikte, demir eksikliği nasıl giderilir sorusuna çok yönlü olarak bağırsak florasını destekleyecek gıda gruplarının öğünlere eklenmesi ile de cevaplanabilir. Vücutta yeterli miktarda ilgili mineral bulunsa da emilim dengesizliği görülebilir, bu açıdan c vitamini ve omega 3 içerikli besinlerle birlikte alınması da tavsiye edilir. Ayrıca, profesyonel anlamda demir eksikliği için ne yapılmalı sorusu demir içerikli gıda takviyelerin doktor kontrolünde alınması cevabıyla detaylandırılabilir. Ek olarak, çocuklarda demir eksikliği nasıl giderilir sorusu yumurta gibi biyo-verimliliği yüksek ve proteince yüksek gıdaların menülere ilave edilmesi, meyve tüketiminin arttırılması ile açıklanabilir.
Demir Bakımından Zengin Bitkisel Kaynaklar
Demir eksikliği için ne yenir sorusu bitkisel açıdan hem mineral grubuna sahip tahıllar, baklagiller, koyu yeşil sebzeler ve kabuklu yemişlerin tüketilmesiyle cevaplanabilir. hem grubu açısından zengin bitkiler minareli yüksek miktarda içerse de emilim seviyeleri vücutta düşüktür; bu nedenle c vitamini, omega 3, probiyotik, folik asit gibi içeriklerle birlikte tüketilmesi önerilir.
Yeşil yapraklı sebzeler
Folik asit (B9) ve C vitamini açısından da zengin olan yeşil yapraklı sebzeler içeriği ile kırmızı kan hücrelerin üretimini de destekler. Bununla birlikte, c vitamini içeriği ile minarelin kan düzeyinde bağlanma seviyesini arttırmaya da yardımcıdır. Ayrıca, lif açısından da zengin olması sindirimin hızlanmasına destekleyici rol oynamasını sağlar. Bu alanda, kereviz yaprağı, roka, tere, brokoli, maydanoz, turp, ıspanak, marul ilk akla gelen tercihler arasındadır.
Kuru meyveler
Su oranı azalan meyvelerin içeriğinde bazı vitamin ve mineraller baskın hale gelir. Atıştırmalık olarak gün içerisinde rahatlıkla tüketilebilen kuru erik, hurma, kuru kayısı, kuru üzüm başlıca alternatiflerdendir. Enerji ihtiyacını karşılaması ve yüksek antioksidan özelliklere sahip olması nedeniyle aneminin yan etkilerini de minimize etmede yardımcıdır.
Baklagiller
Vejetaryenlerin da sıklıkla menülerine eklediği baklagiller; lif, A,E,C ve demir açısından zengindir. Minarelin bağırsaktan emilmesine yardımcı olan yüksek lif içeriği ile dikkat çeker. Ayrıca, baklagiller pişirilmeden suda ıslatılarak içeriğinde fitatların parçalanması sağlanır, böylece minarelin emilimini azaltan bir engel ortadan kaldırılabilir. Humus ve filiz şeklinde tüketilmesiyle de sindirim dostu olan kuru fasulye, mercimek, nohut, börülce ve barbunya ana öğünlere eklenebilir.
Tahıllar ve tohumlar
Tahıllar ve tohumlar gerek non-hem gerekse hem yapısında minareli ihtiva edebilirler. Esansiyel yağ asitleri, A ve B vitamini açısından zengin gıdalar besleyici içerikleri ile menülere eklenebilir. Omega 3 ve omega 6 içeriğini yüksek oranda içermesi kan hücrelerin üretimini ve bağışıklık cevabının dengelenmesini de destekler. Kalori indeksi düşük olması nedeniyle tam tahıllı gıdalardan esmer pirinç, kepekli ekmek, gevrek gibi besinlerin tüketilmesi avantajlıdır.
Demir Bakımından Zengin Hayvansal Kaynaklar
Demir eksikliği için ne yemeliyiz sorusu hayvansal kaynaklarda bulunan ve vücutta kolay emilen hem grubu minareli ile ilişkilidir. Bu sayede, demir eksikliği için ne yenir denince kırmızı et, balık, beyaz et gibi hayvansal ürünlerin tüketilmesi ilk akla gelebilir.
Kırmızı et ve sakatatlar
Demir eksikliği ne yemeli sorusu ana menüde keçi, kuzu, koyun, sığır eti gibi malzemelerle hazırlanan yemeklerin eklenmesi ile cevaplanabilir. Ayrıca, doymuş yağ asitleri açısından da zengin olması nedeniyle fazla tüketilmesi kolesterol seviyesinde de dengesizlik de yapabilir. Bu nedenle, salata gibi yeşil sebzelerle tüketilmesinde fayda vardır.
Balık ve deniz ürünleri
Hemoglobin sentezini destekleyen ve hem olan ile hem olmayan grubu açısından zengin olan canlılar deniz ürünleridir. Yüksek oranda içeren karides ya da ton balığı tüketilebilir. Ayrıca, omega 3 ve b12 içeriğiyle minarelin emilim potansiyelini arttırabilir.
Tavuk ve hindi eti
Zengin protein içeriğine sahip besinler hem içerikli minareli bulundurur. C vitamini içeren turunçgiller ile çelik tavada pişirme usulü minarelin biyo-verimliliğini yükseltebilir. Ayrıca, kümes hayvanlarının yağsız kısımlarından göğüs parçasını tüketmek avantajlıdır.
Demir Eksikliği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Demir eksikliği kimlerde daha sık görülür?
Demir eksikliğine ne iyi gelir sorusu özellikle bazı risk grubu kişileri daha çok ilgilendirebilir. Bu doğrultuda, hamileler, ergenler, kan kaybı yaşayan kişiler, vejetaryenler ve kemik iliği hastalıkları olanlar risk grubundadır.
Demir eksikliğini önlemek için ne kadar demir almalıyım?
Hamilelikte ve ergenlik çağında minarelin ihtiyacı maksimuma çıkar. Ayrıca, cinsiyet ve yaşa göre günlük alım dozları değişebilir.
