Doğal afetler herkesin hayatını kötü etkileyen ve afet sonrası psikolojik destek gerektiren bir süreçtir. Bu süreçte dikkatli bir şekilde desteklerin verilmesi ve kişilerin sağlıklarının düzenli hale getirilmesi gerekir. Psikolojik desteklerin uzman kişiler tarafından verilmelidir. Bunun temel nedenlerinden biri afet sonrası psikolojik destek alınırken kişilerin yıpranmasını önlemektir. Bu süreçte bireylerin zihinsel sağlıklarının güçlü olabilmesi için gerekli çalışmaların da dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.
Afet sonrası psikolojik destek sayesinde durumun ağırlığı azaltılır. Bu durumları yaşamış olan kişilerin uzun bir süre boyunca kendine gelememesi, psikolojik olarak ya da fiziksel olarak etkilerini vücudunda taşıdıkları görülür. Bu etkilerin atlatılması zaman alabilir. Fakat etkileri azaltmak için yapılması gerekenleri bilmeden önce bu insanların yaşadıklarını anlamak gereklidir.
Psikolojik olarak; kaygı, stres bozuklukları, panik atak ve korku gibi çok fazla psikolojiyi etkileyen durumlar bulunur. Fiziksel olarak ise; afet bölgesinde alınan yaralar fiziksel etkiler ve kişisel temizlik gibi ihtiyaçlar örnek olabilir. Çevresel olarak; düzenli bir barınma ortamının ve sosyal çevrenin bulunmaması gibi etkiler bulunur.
Bu Etkilerle Nasıl Baş Edilir?
Afet sonrası psikolojik destek sağlanması, bu etkilerle baş etmek için kullanılabilecek yöntemler arasında yer alır. Özellikle telkin edici cümlelerle kişilerin rahatlatılması gereklidir. Bu sözlerin söylenmesi veya ona destek olunduğunun belli edilmesi, terapilerin yapılması gereklidir. Afet sonrası psikolojik destek yapılacağı sırada, bu desteklerin genel anlamda afet anını hatırlatacak şekilde olmaması gereklidir. Farklı bireylere farklı tekniklerin kullanılması ve psikolojilerin daha sağlıklı hale gelmesi önemlidir.
Afet Bölgesindeki Kişilerle Nasıl İletişim Kurulur?
Afet bölgesinde bulunmuş kişilerle konuşurken onlara acıyan gözlerle bakmak, karşı tarafın psikolojisini daha kötü etkiler. Bu etkilerin giderilebilmesi için iletişim sırasında afetzede ile bağ kurulması gereklidir.
Özellikle terapiler sırasında sorunsuz şekilde çözümlerin üretilebilmesi için afeti yaşayan kişinin durumunu anladığını belirten bir uzmanla çalışmak önemlidir. Farklı yaş gruplarını farklı şekilde etkileyen afetlerde olumsuz etkilerin azaltılabilmesi için de özenli bir çalışma yürütülmesi gereklidir. Ayrıca terapilerin hemen afet yaşanır yaşanmaz değil belli bir süre bu acının yaşanması sonrasında başlatılmalıdır. Şu unutulmamalıdır ki, acısını yaşayamamış olan kişilerin, daha sonrasında bu anılarını sürekli hatırlayıp depresyonda olması beklenir. Özellikle yakınlarını kaybetmiş biri bu konuda daha hassastır. Yaşanılan durumun acısının yaşanması ve daha sonrasında terapilerin alınarak atlatılmaya çalışılması önemlidir. Normalleşme sürecine girilirken terapilerin önemli olduğunun bilinerek kişilerin de bu kapsamda sağlığına kavuşması beklenir.
Farklı yaşlarda farklı tepkilerin olduğu ve bunları dikkate alarak iyileştirme sürecine girilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Özellikle yapılacak olan terapilerin de bu yaş gruplarına göre değişiklik gösterir.
Okul Öncesi Çocuklarda Psikolojik Destek
Okul öncesi dönemdeki çocuklarda afet sonrası psikolojik destek, çeşitli aktivitelerle yapılmalıdır. Özellikle iyileştirme süreçlerinde onunla oyunlar oynanmalı, sürekli olarak sarılmalı ve onu rahatlatacak şekilde davranılmalıdır.
Bu yaştaki çocukların afet sonrası psikolojik destek alması da hızlandırılmalıdır. Afette fiziksel ve ruhsal olarak alınan yaraların sarılması açısından küçük yaşta olmaları nedeniyle çalışmaların hızlandırılması gereklidir. Özellikle bu çocukların afet bölgesinden hızlı bir şekilde uzaklaştırılmaları gerekir. Ayrıca afet sonrası psikolojik destek sağlanırken çocuklara ‘geçti, bitti’ gibi cümleler yerine ‘evet, kötü bir olay yaşadın ama gel seninle bu korkularını atlatmak için bir oyun oynayalım’ gibi yapıcı konuşmalar yapılabilir.
Afet sonrası psikolojik destek sağlanması sırasında uzmanların yardımcı olması ve durumların dikkatli bir şekilde araştırılması gerekir. Ailesi olan çocukların aileleri ile buluşturularak psikolojik iyileşme sağlanır. Yaşamın kritik evrelerinden biri olan bu dönemde çocuklara hızlı bir şekilde afet sonrası psikolojik destek sağlanması gerekir.
Okul Çağındaki Çocuklarda Psikolojik Destek
Okul çağındaki çocukların, afet sonrasındaki durumları anlaması, bir daha bu durumlarla karşılaşılması halinde ne yapılacağı konusunda ona destek verilmesi gereklidir. Afet sonrası psikolojik destek verilmesi konusunda, uzman çocuk gelişimciler ve psikologların beraber çalışması önemlidir.
Özellikle yapılacak olan desteklerde çocuklara onlara bu durumlarından dolayı acımak, durumu daha kötü hale getirecektir. Bu tarz afetlerde ağır olan durumun daha da ağırlaştırılmasının önüne geçilmesi hedeflenir. Ayrıca yapılacak olan desteklerde mental sağlıklarının da olumsuz etkilenmemesi açısından dikkatli olunması gereklidir. Afet sonrası psikolojik destek verilmesi esnasında oyunlarla ya da çeşitli aktivitelerle destek olunabilir.
Ergenlik Çağındaki Çocuklarda Psikolojik Destek
Ergenlik çağı afet sonrası psikolojik destek verilmesi konusunda da kritiktir. Bu dönemlerde verilen desteklerde ergenin psikolojik olarak etkilenmesi, derslerdeki başarısının düşmesi ya da ailesinden birini kaybetmesi şeklinde meydana gelecek psikolojik rahatsızlıkların giderilmesi gerekir.
Afet sonrası psikolojik destek sağlanmasında ergenin de afet alanından uzaklaştırılması gerekir. Ayrıca yapılacak olan destekler sırasında onun anlaşılmasını sağlamak için uzmanla bir araya getirilmesi önemlidir. Afet döneminde yaşamış ve birebir o anları görmüş ergenlerde; kaygı, panik atak ve depresyon gibi çok çeşitli rahatsızlıklar görülebilir. Bu rahatsızlıkların giderilmesi için de sevdikleriyle bir araya getirilmesi mümkünse ya da sevdikleri şeyleri yapması desteklenebilir.
Yetişkinlerde Psikolojik Destek
Yetişkinlik dönemi artık bazı şeylerin anlaşıldığı dönemdir. Fakat bu dönemde etkilerin arttığı da söylenebilir. Uzun zaman vakit geçirilmiş olan yakınlarını kaybetmek kişilere zor gelebilir. Afet sonrası psikolojik destek verilmesi de bu nedenden dolayı önemlidir. Özellikle yapılacak olan psikolojisi terapilerinde bu kişilerin acılarına saygı duyulması da önemlidir. Bu bireylerde afet sonrası psikolojik destek verilirken, onları anlamak ve yaşadıkları durumun ağırlığını fark etmek gerekir.
Bu bireylerde psikolojik destek sağlanması sırasında acılarını yaşamalarına izin vermek önemlidir. Bunlar afet sonrası psikolojik destek aşamalarında dikkat edilmesi gerekenlerdir.
